Απάντηση Τατιάνας Καλογιάννη σχετικά με την αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων

Πριν λίγες μέρες, ο Δήμαρχος εξαπέλυσε μία από τις συνηθισμένες επικοινωνιακές «καταιγίδες» του. Δηλώσεις, ανακοινώσεις, δελτία τύπου και συνεντεύξεις με αντικείμενο διάφορες ανθυπολεπτομέριες και όχι επί κρίσιμων θεμάτων, αφού δεν υπάρχει μέχρι σήμερα καμία συγκεκριμένη πρόταση απο τη δημοτική αρχή τι σκοπεύει να κάνει σχετικά με τα μείζονα θέματα του Δήμου μας, όπως η χρήση κτιρίου επί της οδού Δομπόλη, η εξέλιξη μελετών για το πάρκο Πυρσινέλα, η διεκδίκηση του Στρατοπέδου Βελισσαρίου, η χωροθέτηση του μεταλλικού κτιρίου που πρόκειται να μεταφερθεί από το Ελληνικό, η μεταφορά του εργοταξίου του δήμου, η προστασία της λίμνης Παμβώτιδας, κτλ.

Σε κάποια από αυτές τις δηλώσεις αναφέρθηκε και στο πρόσωπό μου σχετικά με το πώς αντιμετωπίζω, σήμερα, από τη θέση της επικεφαλής της ελάσσονος αντιπολίτευσης στον δήμο Ιωαννιτών, το θέμα που έχει προκληθεί εσχάτως σχετικά με τη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων. Για το θέμα αυτό, όμως έχω ήδη από καιρό τοποθετηθεί δημόσια, καθώς έχω γαλουχηθεί να δηλώνω ευθέως την άποψη μου χωρίς περιστροφές.

Εφόσον λοιπόν θέλει να τα ακούσει, θα τα ξανακούσει αφού, όμως πρώτα, τον ευχαριστήσω που, και εκείνος, αναγνωρίζει –στις δηλώσεις του- ότι η θητεία μου στην περιφέρεια συνδέθηκε με την παραγωγή έργου.

Από την 1η Ιανουαρίου 2011 μέχρι την 31η Αυγούστου 2019, ως Αντιπεριφερειάρχης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περιβάλλοντος και Υποδομών της Περιφέρειας Ηπείρου, το έργο μου έτυχε πανελλήνιας αναγνώρισης και μπορούν να το βλέπουν και να εξυπηρετούνται από αυτό οι πολίτες της Ηπείρου. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα, είναι η υλοποίηση και λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων στην Ήπειρο, προϋπολογισμού 52,6εκ.€, μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιώτη (ΣΔΙΤ), την οποία βραβεύσαν τόσο οι Έλληνες πολίτες, αναδεικνύοντάς την «έργο της χρονιάς 2018», όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Συγκεκριμένα στον τομέα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων πετύχαμε, εκτός της Μονάδας, τα παρακάτω:

1. Την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ σε όλη την έκταση της περιφέρειας, για αυτό και σήμερα δεν επιβάλλεται αντίστοιχο πρόστιμο και δεν έχει προκύψει κάποια επιβάρυνση για τους πολίτες της Περιφέρειας Ηπείρου. 
2. Την μελέτη, αδειοδότηση και εξασφάλιση της χρηματοδότησης 3 μονάδων κομποστοποίησης και τη δημοπράτηση της μίας από αυτές. 
3. Την μελέτη, αδειοδότηση και εξασφάλιση της χρηματοδότησης των 2 επεκτάσεων κυττάρων των ΧΥΤΑ Ιωαννίνων και Καρβουναρίου και τη μετατροπή τους σε ΧΥΤΥ. 
4. Τη μελέτη και την εξασφάλιση της χρηματοδότησης 8 κεντρικών πράσινων σημείων. 
5. Τη μελέτη, αδειοδότηση, εξασφάλιση της χρηματοδότησης και τη δημοπράτηση 8 σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων. 
6. Την εκπόνηση και κατακύρωση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Περιφέρειας Ηπείρου.

Πολιτεύτηκα με σχέδιο και πρόγραμμα. Με ορθολογισμό, με δυναμική διεκδίκηση, με σκληρή δουλειά και με ορατά αποτελέσματα.

Και κυρίως, κύριε Δήμαρχε, με διάλογο με όλους. Γιατί τα έργα που ανέφερα δεν έγιναν αυτόματα, ούτε και αποτελούν φυσικά έργο ενός ανθρώπου. Συνεργάστηκα με όλους τους δημάρχους, με τους τότε υπευθύνους των ΦοΣΔΑ, με τα εκάστοτε κυβερνητικά στελέχη και κυρίως με τα στελέχη της περιφέρειας, εκείνα, που επέδειξαν απαράμιλλο ζήλο και πλήρη επάρκεια και γνώση του αντικειμένου.

Είναι γεγονός ότι η τομή που προκάλεσε η μεταρρύθμιση της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στην Ήπειρο, η οποία χρειάζεται ακόμη αρκετά βήματα για να φθάσει το επίπεδο που προβλέπεται από τον περιφερειακό σχεδιασμό, προκάλεσε και προκαλεί «τριβές». Άλλοτε δικαιολογημένες όπως η καθυστέρηση στη λειτουργία των ΣΜΑ και άλλοτε αδικαιολόγητες όπως η αρμοδιότητα διαχείρισης των επιμέρους διαδικασιών.

Τα δεδομένα είναι συγκεκριμένα και ξεκάθαρα:

1. Ο νόμος ορίζει την αρμοδιότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Αρμόδιοι είναι οι Δήμοι και ειδικώτερα το όργανό τους που είναι ο περιφερειακός ΦοΔΣΑ.
2. Ο νόμος επιτρέπει να εκχωρούνται τμήματα της αρμοδιότητας αυτής για όποιο χρονικό διάστημα δεν δύναται ο ΦοΔΣΑ να αναλάβει τις σχετικές υποχρεώσεις σε άλλον φορέα που διαθέτει την επάρκεια. Αυτό έγινε στην Ήπειρο καθώς το 2015 συνάφθηκαν προγραμματικές συμβάσεις των τότε τριών ΦΟΣΔΑ με την Περιφέρεια για να προχωρήσουν γρήγορα και σωστά οι διαδικασίες και η υλοποίηση των έργων.
3. Οι πράξεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις Προγραμματικές αυτές αναφέρουν ότι από τη στιγμή που ο περιφερειακός ΦοΔΣΑ λειτουργήσει ουσιαστικά, αυτός θα αναλάβει αυτοδίκαια, ως εκ του νόμου καθολικός διάδοχος, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Προγραμματική Σύμβαση.

Μετά τις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη της διοίκησης του περιφερειακού ΦοΣΔΑ, ορισμένοι -ανάμεσα στους οποίους και εσείς κύριε Δήμαρχε- επέλεξαν να ακολουθήσουν φυγόκεντρες τάσεις. Είδαν το φως το αληθινό και άρχιζαν να ψελλίζουν θεωρίες περί τριών ή και παραπάνω ΦοΣΔΑ, περί ελαττωματικών μελετών και συμβάσεων, περί λάθους στις διακηρύξεις και διάφορα άλλα.

Αλλά, το να μιλά η δημοτική αρχή των Ιωαννίνων περί σωστής διαχείρισης των απορριμμάτων είναι τουλάχιστον ειρωνικό, όταν:

1. Η αναδιάταξη του τρόπου αποκομιδής και ελέγχου των απορριμμάτων που είχε προεκλογικό μπαϊράκι, αφορούσε τελικά την εγκατάσταση εργολάβου αποκομιδής σε διπλάσιες Δ.Ε. από όσες η προηγούμενη Δημοτική αρχή και ο Δήμος είναι πιο βρώμικος από ποτέ.
2. Η επανεξέταση, σε πραγματική βάση, των παραμέτρων της μελέτης για τη διαχείριση των απορριμμάτων και κυρίως των συγκριτικών στοιχείων κόστους, πήγε περίπατο.
3. Δεν μπορεί να δικαιολογήσει γιατί η ανακύκλωση στον Δήμο μας είναι σε υπερβολικά χαμηλά επίπεδα του 7,6%, ενώ υποσχόταν καινοτόμες δράσεις και παρεμβάσεις και ευαισθητοποίηση των πολιτών. 
4. Δεν μπορεί να δικαιολογήσει γιατί η χωριστή διαλογή και διαχείριση των βιοαποβλήτων βρίσκεται ακόμη στο 0%.
5. Όχι μόνο δεν μπόρεσε να εκπονήσει τη μελέτη για την υπογειοποίηση των κάδων αστικού και εμπορικού ιστού, αλλά δεν αιτιολογεί και την απώλεια 600 κάδων απορριμμάτων ετησίως. 
6. Δεν έχει εκπονήσει χωροτακτική μελέτη τοποθέτησης κάδων συμμείκτων, ογκωδών, κτλ.
7. Και τέλος, δεν πείθει, όπως υπόσχονταν, για την αναγκαιότητα μιας ενεργούς και ουσιαστικής συμμετοχής του Δήμου Ιωαννιτών, στον Φορέα Διαχείρισης απορριμμάτων, αφού οι εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, στις συνεδριάσεις του ΦοΣΔΑ, κατέγραψαν μεσοσταθμικά παρουσίες σε ποσοστό 65% και με αποχή στα σοβαρότερα θέματα που τέθηκαν μέχρι σήμερα. 
8. Ιδιαίτερα δε, είναι παράδοξο να επικαλούνται, για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, κάποιοι εντός της αίθουσας αυτής, την υπεράσπιση τάχα του δημοσίου συμφέροντος και την «τσέπη των πολιτών», όταν όπως αποδεικνύεται από τα πράγματα είναι θιασώτες του ολιγοψωνιακού συστήματος και οι απ’ ευθείας αναθέσεις πάνε σε άλλον τόπο. Αλλά υπάρχει καιρός και γι αυτά.

Όταν, λοιπόν, η δημοτική αρχή δεν μπορεί να απαντήσει σε αυτά τα λίγα και απλά, όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς πέταγμα της μπάλας στην κερκίδα και πολιτικές υπεκφυγές, τις οποίες εμείς αρνούμαστε να ακολουθήσουμε.

Οι αντιπαραθέσεις και κάθε διαδικασία που υπονομεύει τη συλλογική προσπάθεια της αλλαγής του μοντέλου στη διαχείριση των απορριμμάτων δεν πρέπει να είναι στις προθέσεις κανενός αυτοδιοικητικού, ειδικότερα δε, όταν η Ήπειρος μέχρι χθες ήταν το πρότυπο στον τομέα αυτόν.