Το Μέτσοβο ευτύχησε να είναι πατρίδα σημαντικών ευεργετών και κυρίως των Αβέρωφ και Τοσίτσα. Ο πολιτισμός άνθισε και συνεχίζει να ανθίζει σε πολλούς τομείς, όπως θα ανακαλύψετε επισκεπτόμενοι το σπουδαίο Βλαχοχώρι.

Οι πολλές δράσεις του Ιδρύματος Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα

Το Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα συστάθηκε το 1947 με σκοπό τη διατήρηση της πολιτισμικής κληρονομιάς και την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής του Μετσόβου. Στη δεκαετία 1950-1960 υλοποιήθηκε ένα ευρύ φάσμα έργων, που άνοιξαν νέες δουλειές για τον κόσμο και οδήγησαν σ’ αυτό που ονομάστηκε «το σύγχρονο θαύμα του Μετσόβου», διαβάζουμε στον ιστότοπο του Ιδρύματος. Οφείλει την ύπαρξη και την πλούσια δραστηριότητά του στο όραμα και στο πάθος του βαρώνου Μιχαήλ Θ. Τοσίτσα (1885-1950) και του Ευάγγελου Αβέρωφ (1908-1990). Η δραστηριότητα του Ιδρύματος συνεχίζεται ως τις μέρες μας και περιλαμβάνει το Τυροκομείο, το Λαογραφικό Μουσείο Μετσόβου -Οικία Τοσίτσα, το Χιονοδρομικό Κέντρο, τη Φοιτητική Εστία για Ηπειρώτες σπουδαστές στην Αθήνα, καθώς και νεότερες πρωτοβουλίες, όπως η Παιδική Βιβλιοθήκη, το Μουσείο Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα, μαζί με τη συμμετοχή σε έργα κοινής ωφελείας.

Πολλοί το θεωρούν το ωραιότερο οίκημα της Ηπείρου. Το αρχικό κτίστηκε στα 1661, δέχθηκε αρκετές μετατροπές και με τα χρόνια ερήμωσε. Αναστηλώθηκε πολύ επιτυχημένα το 1955, φέρει την υπογραφή των αρχιτεκτόνων Κώστα Δοξιάδη και Αρθούρου Σκέπερς και οι εργασίες έγιναν με την επίβλεψη του Ευάγγελου Αβέρωφ. Εκεί συγκεντρώθηκε σχεδόν ό,τι υπήρχε σε ένα παλιό τυπικό αρχοντικό στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής ακμής του Μετσόβου και λειτουργεί ως μουσείο της ηπειρώτικης λαϊκής τέχνης, διαφυλάσσοντας σπουδαίους θησαυρούς. Το κτίριο περιλαμβάνει τον ισόγειο χώρο με την κρήνη και τον στάβλο, και τους ορόφους.

Σε αυτούς θα δείτε τον χειμερινό και τον καλοκαιρινό οντά με τις «κρεβάτες», την κουζίνα, το κελάρι, την επίσημη σάλα για τις γιορτές με το 400 ετών μαγκάλι, το δωμάτιο εργασίας των γυναικών με μια από τις πρώτες Singer ραπτομηχανές στην Ελλάδα, το ανδρικό δωμάτιο. Σε όλους τους χώρους υπάρχει η οικοσκευή, αλλά και μοναδικής αξίας συλλογές λαογραφικού υλικού -όπως χρυσά και χάλκινα σκεύη οικιακής χρήσης, πορσελάνες, αγαλματίδια, υφαντά, κεραμικές σόμπες κ.ά. Εκτίθενται θαυμάσιες εκκλησιαστικές εικόνες -μεταξύ των οποίων εκείνες της Κρητικής Σχολής του Μιχαήλ Δαμασκηνού, του Πουλάκη και άλλων μεγάλων αγιογράφων.

Ο τρίτος όροφος είχε ετοιμαστεί για να κατοικήσει ο βαρώνος Τοσίτσας, «πατέρας του ελληνισμού της Αιγύπτου», όπως θεωρείται, και μετά το θάνατό του έγινε σπίτι του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα. Διατηρεί συλλογές προσωπικών αντικειμένων του μεγάλου Έλληνα πολιτικού και ευπατρίδη.

Τηλ. 26560 41084, metsovomuseum.gr

Πινακοθήκη Αβέρωφ

Στους λιτούς και μοντέρνους χώρους εκτίθενται 700 αντιπροσωπευτικά έργα των σημαντικότερων Ελλήνων ζωγράφων, χαρακτών και γλυπτών του 19ου και του 20ού αιώνα -μεταξύ των οποίων οι Γύζης, Λύτρας, Βολανάκης, Παρθένης, Χατζηκυριάκος-Γκίκας κ.ά. Διοργανώνονται θεματικές εκθέσεις με έργα από άλλα μουσεία και παρουσιάζονται ιδιωτικές συλλογές. Η Πινακοθήκη Αβέρωφ έχει σημαντική εκδοτική δραστηριότητα και πολύ ενδιαφέρον πωλητήριο.

Τηλ. 26560 41210, averoffmuseum.gr

Οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ

Η παραγωγή κρασιών στο Μέτσοβο ήταν όραμα του Ευάγγελου Αβέρωφ. Ανακαλύπτοντας σε ένα κατάστιχο του 1723 ότι οι αμπελώνες του Μετσόβου έδιναν 50.000 μπουκάλια κρασί, αποφάσισε μετά το 1950 να ξαναζωντανέψει τον αμπελώνα στη θέση Γινιέτς. Έτσι, υλοποιήθηκε το έργο της αναμπέλωσης των εγκαταλειμμένων πλαγιών της Πίνδου και της αναβίωσης της παλιάς αμπελουργικής παράδοσης που ανθούσε στην περιοχή τον 18ο και 19ο αιώνα. «Την όλη προσπάθεια στην αρχή την έλεγα μεράκι. Ύστερα μετατράπηκε σε ένα τεράστιο όραμα. Πρέπει να έχει ζήσει κανείς την πραγματοποίηση οραμάτων που φαίνονταν να μην έχουν πιθανότητες επιτυχίας, για να μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει αυτό. Σημαίνει πλάτεμα ψυχής», έγραψε ο Ευάγγελος Αβέρωφ.

Φέρνοντας στην Ελλάδα τη γαλλική ποικιλία cabernet sauvignon και με τη βοήθεια Ελλήνων και Γάλλων οινολόγων, δημιουργήθηκε ένας από του πιο φημισμένους αμπελώνες στη χώρα μας και το πρότυπο οινοποιείο στις ανατολικές παρυφές του Μετσόβου. Το κόκκινο κρασί Κατώγι Αφέρωφ έγινε γρήγορα γνωστό σε όλη τη χώρα και μετά στο εξωτερικό. Απέσπασε βραβεία σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις και αποτέλεσε το πρώτο παράδειγμα για το πετυχημένο πάντρεμα γηγενών και γαλλικών ποικιλιών. Μετά το θάνατο του ευπατρίδη πολιτικού, η εταιρεία Κατώγι Αβέρωφ Α.Ε. αναπτύχθηκε σημαντικά, διατηρώντας την ίδια φιλοσοφία. Φυτεύτηκαν νέοι αμπελώνες στην περιοχή, δοκιμάστηκαν καινούργιες ποικιλίες κλημάτων και μείγματα κρασιών. Το κτίριο του οινοποιείου εκσυγχρονίστηκε και διαδοχικά επεκτάθηκε.

Η οινογευστική εμπειρία, που μπορεί να συνδυαστεί με διαμονή στον θαυμάσιο ξενώνα, είναι υπέροχη. Θα κατέβετε στα κελάρια, που περιλαμβάνουν 1200 ξύλινα βαρέλια και κάβα με σπάνια συλλεκτικά κρασιά. Μέσα στο μισοφωτισμένο υπόγειο θα παρακολουθήσετε προβολές βίντεο και εικόνων για την ιστορία του αμπελώνα στο Μέτσοβο που προβάλλονται επάνω στις δεξαμενές και τα βαρέλια δημιουργώντας ένα μαγικό σκηνικό. Θα περάσετε επάνω από μια γυάλινη σκάλα, φωτισμένη με μπλε ηλεκτρίκ φως που δημιουργεί ένα εντυπωσιακό, και ασυνήθιστο για οινοποιείο, περιβάλλον. Η εμπειρία θα ολοκληρωθεί στο wine bar με τον καταπληκτικό εξωτερικό χώρο.

Τηλ. 2656031490, επισκέψιμο καθημερινά από τις 10.00-16.00, katogiaveroff.gr

Τα περίφημα μετσοβίτικα τυριά

Το 1958 ξεκίνησε να υλοποιείται άλλο ένα όραμα του Ευάγγελου Αβέρωφ που ήταν να λειτουργήσει μια τυροκομική σχολή για να μάθουν τη διαδικασία οι νέοι Μετσοβίτες που κατάγονταν από οικογένειες κτηνοτρόφων και μετά να ανοίξουν δικά τους τυροκομεία. Μάλιστα ο ίδιος φρόντισε να επισκεφθούν παραδοσιακά τυροκομεία της Ιταλίας. Επιστρέφοντας, η νέα αυτή φουρνιά τυροκόμων βρήκε έτοιμες εγκαταστάσεις που χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Τοσίτσα. Εκεί άρχισαν να συνδυάζουν όσα έμαθαν στην Ιταλία με τη μεγάλη τυροκομική παράδοση της Ηπείρου. Κάπως έτσι γεννήθηκε με τη μέθοδο «pasta filata» το περίφημο μετσοβόνε, που ανήκει στην κατηγορία των ημίσκληρων τυριών με μέγιστη υγρασία 38%. Επίσης, η μετσοβέλλα, γραβιέρα από 100% γιδίσιο γάλα, η πεντανόστιμη παρμεζάνα από 100% αγελαδινό γάλα και το τυρί τύπου σεβρ Μαΐσιο/γιδίσιο.
Αξίζει να επισκεφθείτε το εντυπωσιακά διακοσμημένο κατάστημα «Το Γνήσιον», στο κέντρο του Μετσόβου, όπου θα βρείτε όλη τη γκάμα των κρασιών του Οινοποιείου Κατώγι Αβέρωφ και των τυριών του Ιδρύματος Μ. Τοσίτσα.

Τα Μετσοβίτικα ξυλόγλυπτα και τα υφαντά

Η ξυλογλυπτική είναι μια τέχνη που έκανε διάσημο το Μέτσοβο. Οι Μετσοβίτες ταλιαδόροι από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας όργωναν τα Βαλκάνια με τα άλλα σινάφια των μαστόρων, στολίζοντας σπίτια και εκκλησίες με τα έργα τους. Σήμερα κάποιοι τεχνίτες εξακολουθούν να φτιάχνουν χειροποίητα ξυλόγλυπτα τα οποία διαθέτουν σε τουριστικά μαγαζιά σε όλη την Ελλάδα. Είναι κυρίως εκκλησιαστικά είδη και έπιπλα τα οποία φτιάχνουν με ντόπια ξύλα, αλλά και εισαγόμενα. Τα μαγαζιά της κεντρικής πλατείας είναι γεμάτα από σκαλιστά ξύλινα αντικείμενα -όχι πάντα αυθεντικά, ωστόσο.

Στο Μέτσοβο και στην ευρύτερη περιοχή υπήρχε μεγάλη παράδοση στην παραγωγή υφασμάτων και ρούχων υψηλής ποιότητας -εξ ου και υπήρχαν πολλοί ταλαντούχοι ράφτες και κεντητές ή κεντήστρες. Φημισμένα ήταν και τα υφαντά με διάφορες χρήσεις- ρούχα, καλύμματα για μαξιλάρια, κουβέρτες, κιλίμια που κάλυπταν το δάπεδο και τους τοίχους του σπιτιού. Τα διακοσμητικά σχέδια των Μετσοβίτικων υφαντών είναι πιο αυστηρά και γεωμετρικά σε σχέση με τα άλλα Ηπειρώτικα και έχουν πιο σκούρους και πλούσιους χρωματισμούς. Καταπληκτικά υφαντά και χρυσοκέντητες φορεσιές θα θαυμάσετε στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης-Αρχοντικό Τοσίτσα.

Η μονή του Αγίου Νικολάου

Κτίστηκε επάνω από την κοιλάδα του Μετσοβίτικου ποταμού (παραπόταμος του Άραχθου), μνημονεύεται από τον 13ο αιώνα και ανακαινίστηκε για πρώτη φορά μετά το 1700. Στη συνέχεια, καταστράφηκε και ερειπώθηκε. Μέχρι που την επισκέφθηκε, στη διάρκεια ενός περιπάτου του, ο Ευάγγελος Αβέρωφ -ο οποίος μάλιστα έγραψε και βιβλίο για το μοναστήρι. Διαπιστώνοντας τους θησαυρούς που έκρυβαν από κάτω οι μαυρισμένοι από τη φωτιά και τον χρόνο τοίχοι, αποφάσισε να την ανακαινίσει με έξοδα του Ιδρύματος Μιχαήλ Τοσίτσα και προσωπικά του χρήματα. Έτσι, έγινε η αναστήλωση και παράλληλα καθαρίστηκαν και αποκαταστάθηκαν τα ζωγραφικά έργα που θα θαυμάσετε, μαζί με ένα εξαιρετικό τέμπλο με εικόνες του μοναχού Ιωαννίκιου του 17ου αιώνα. Το καθολικό της μονής είναι μονόκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική. Γιορτάζει στις 17 Μαΐου.

Το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Θα το συναντήσετε καθώς θα κατηφορίζετε την απότομη πλαγιά κάτω από το Μέτσοβο προς την κοίτη του Μετσοβίτικου ποταμού και το Ανήλιο. Είναι ένα ιστορικό και πολύ ενδιαφέρον μοναστήρι, το καθολικό του οποίου αγιογραφήθηκε το 1754 και έχει περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα. Κάτω από τη μονή, στην κοίτη του ποταμού, υπάρχει ένας αναστηλωμένος παλιός νερόμυλος. Η τοποθεσία είναι πνιγμένη στη βλάστηση και επικρατεί απόλυτη ησυχία που διακόπτεται μόνον από το βουητό του νερού -ένας μοναδικός τόπος στοχασμού και γαλήνης.

Πηγή travel.gr

 

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Κοινοποίηση

Κοινοποιείστε στους φίλους σας!