Αν αναρωτιέστε για ποιον λόγο βάζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά την άνοιξη η απάντηση ίσως να μην σας αρέσει και τόσο. Η αλλαγή της ώρας στον ρου της ιστορίας προέκυψε μέσα από μαύρες μέρες.
Σε λίγες μέρες άπαντες αναμένεται να βάλουμε τα ρολόγια μας μια ώρα μπροστά με σκοπό να «συγχρονιστούμε» με την άνοιξη και να είμαστε σε θέση να απολαύσουμε το φως το ήλιου περισσότερες ώρες μέσα στην ημέρα – θυσιάζοντας βέβαια λίγο από τον ύπνο μας. Ο λόγος για την αλλαγή ώρας.
Πως προέκυψε όμως η συγκεκριμένη θυσία;
Το πώς φτάσαμε να μετακινούμε το ρολόι μπροστά την άνοιξη και στη συνέχεια να το σπρώχνουμε πίσω το φθινόπωρο, είναι μια ιστορία που εκτείνεται σε περισσότερο από έναν αιώνα – μια ιστορία που καθοδηγείται από δύο παγκόσμιους πολέμους, μαζική σύγχυση κατά καιρούς και την ανθρώπινη επιθυμία να λιάζεται στον ήλιο για όσο το δυνατόν περισσότερο.
Υπήρξαν πολλές συζητήσεις σχετικά με την πρακτική αυτή, αλλά περίπου 70 χώρες – περίπου το 40% αυτών σε όλο τον κόσμο – χρησιμοποιούν σήμερα αυτό που είναι γνωστό ως «θερινή ώρα».
Αν και το άνοιγμα των ρολογιών προς τα εμπρός «ταρακουνά κάπως το σύστημά μας», το επιπλέον φως της ημέρας κάνει τους ανθρώπους να βγαίνουν έξω, να γυμνάζονται και να διασκεδάζουν, λέει η Αν Μπακλ, συντάκτρια ιστοσελίδων στο timeanddate.com, το οποίο διαθέτει πληροφορίες σχετικά με την ώρα, τις ζώνες ώρας και την αστρονομία.
«Το πραγματικά, πραγματικά φοβερό πλεονέκτημα είναι τα φωτεινά βράδια, σωστά;» λέει. «Το να έχεις ώρες φωτός της ημέρας αφού γυρίσεις σπίτι από τη δουλειά για να περάσεις χρόνο με την οικογένειά σου ή τις δραστηριότητές σου είναι υπέροχο».
Πώς ξεκίνησαν όλα αυτά;
Τη δεκαετία του 1890, ο Τζορτζ Χάντσον, αστρονόμος και εντομολόγος στη Νέα Ζηλανδία, πρότεινε τη μετατόπιση της ώρας την άνοιξη και το φθινόπωρο για να αυξηθεί το φως της ημέρας. Και στις αρχές της δεκαετίας του 1900, ο Βρετανός οικοδόμος σπιτιών Γουίλιαμ Γουίλετ, προβληματισμένος που οι άνθρωποι δεν σηκώνονταν για να απολαύσουν το πρωινό φως του ήλιου, έκανε μια παρόμοια προσπάθεια. Αλλά καμία από τις δύο προτάσεις δεν κέρδισε αρκετή απήχηση ώστε να εφαρμοστεί.
Η Γερμανία άρχισε να χρησιμοποιεί τη θερινή ώρα κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με τη σκέψη ότι θα εξοικονομούσε ενέργεια. Σύντομα ακολούθησαν και άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ΗΠΑ θέσπισαν και πάλι αυτό που ονομάστηκε «ώρα πολέμου» σε εθνικό επίπεδο, αυτή τη φορά όλο το χρόνο.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα, κάθε πολιτεία εκτός από τη Χαβάη και την Αριζόνα τηρεί τη θερινή ώρα. Σε όλο τον κόσμο, η Ευρώπη, μεγάλο μέρος του Καναδά και μέρος της Αυστραλίας την εφαρμόζουν επίσης, ενώ η Ρωσία και η Ασία δεν την εφαρμόζουν επί του παρόντος.
Ασυνέπεια και μαζική σύγχυση
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, δημιουργήθηκε ένα συνονθύλευμα χρονομέτρων σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, με ορισμένες περιοχές να διατηρούν τη θερινή ώρα και άλλες να την καταργούν.
«Μπορεί μια πόλη να έχει θερινή ώρα, η γειτονική πόλη μπορεί να έχει θερινή ώρα αλλά να ξεκινά και να τελειώνει σε διαφορετικές ημερομηνίες και η τρίτη γειτονική πόλη μπορεί να μην την έχει καθόλου», λέει ο Ντέιβιντ Πρέραου, συγγραφέας του βιβλίου «Seize the Daylight The Curious and Contentious Story of Daylight Saving Time» (Άδραξε τη μέρα: Η περίεργη και αμφιλεγόμενη ιστορία της θερινής ώρας).
Κάποια στιγμή, αν οι επιβάτες σε μια διαδρομή 56 χιλιομέτρων με λεωφορείο από το Στέμπενβιλ του Οχάιο στο Μάουντσβιλ της Δυτικής Βιρτζίνια ήθελαν τα ρολόγια τους να είναι ακριβή, θα έπρεπε να τα αλλάξουν επτά φορές καθώς μπαινόβγαιναν στη θερινή ώρα, λέει ο Πρέραου.
Έτσι, το 1966, το αμερικανικό Κογκρέσο ψήφισε τον νόμο περί ενιαίας ώρας, ο οποίος λέει ότι οι πολιτείες μπορούν είτε να εφαρμόσουν τη θερινή ώρα είτε όχι, αλλά πρέπει αυτό να συμβαίνει σε ολόκληρη την εκάστοτε πολιτεία. Ο νόμος ορίζει επίσης την ημέρα έναρξης και λήξης της θερινής ώρας σε όλη τη χώρα.
Η σύγχυση σχετικά με την αλλαγή της ώρας δεν είναι κάτι που αφορά μόνο το παρελθόν. Στο Λίβανο, την περασμένη άνοιξη, προκλήθηκε χάος όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε την τελευταία στιγμή την απόφαση να καθυστερήσει την έναρξη της θερινής ώρας κατά ένα μήνα – μέχρι το τέλος του ιερού μήνα του Ραμαζανιού. Ορισμένα ιδρύματα έκαναν την αλλαγή και άλλα αρνήθηκαν, καθώς οι πολίτες προσπαθούσαν να συνδυάσουν το πρόγραμμά τους. Μέσα σε λίγες ημέρες, η απόφαση ανακλήθηκε.
Πώς θα ήταν αν δεν αλλάζαμε τα ρολόγια;
Η αλλαγή των ρολογιών δύο φορές το χρόνο οδηγεί σε πολλές γκρίνιες και συχνά εμφανίζονται πιέσεις είτε για χρήση της κανονικής ώρας όλο το χρόνο είτε για τήρηση της θερινής ώρας όλο το χρόνο.
Κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης της δεκαετίας του 1970, οι ΗΠΑ άρχισαν να εφαρμόζουν τη θερινή ώρα όλο το χρόνο και αυτό δεν άρεσε στους Αμερικανούς. Με τον ήλιο να μην ανατέλλει το χειμώνα σε ορισμένες περιοχές μέχρι τις 9 π.μ. ή και αργότερα, οι άνθρωποι ξυπνούσαν στο σκοτάδι, πήγαιναν στη δουλειά τους στο σκοτάδι και έστελναν τα παιδιά τους στο σχολείο στο σκοτάδι, λέει ο Πρέραου.
Και, σημειώνει, η χρήση της κανονικής ώρας όλο το χρόνο θα σήμαινε ότι θα χάνονταν αυτή η επιπλέον ώρα φωτός της ημέρας για οκτώ μήνες κάθε βράδυ.
ΠΗΓΗ: in.gr, Associated Press
Ακολουθήστε το
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
