Στην ερώτηση του Βουλευτή της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνου Χήτα για το Κάστρο του Παντοκράτορα απάντησε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδωνη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη του Υπουργείου Πολιτισμού οι αρμόδιες Υπηρεσίες, η Υπουργός απάντησε στο Βουλευτή Θεσσαλονίκης, ο οποίος κατάγεται από την Πρέβεζα τα εξής:
Το Κάστρο του Παντοκράτορα στην Πρέβεζα αποτελεί κηρυγμένο μνημείο (ΦΕΚ 404/Β/06.07.1965 & ΦΕΚ 78/Β/23.02.1982). Βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο της χερσονήσου της Πρέβεζας και ανάγεται στις δύο πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, ενώ αποτελούσε τμήμα ενός ευρύτερου οχυρωματικού δικτύου για την πόλη της Πρέβεζας και για το Πασαλίκι των Ιωαννίνων στα χρόνια του Αλή Πασά Τεπελενλή. Μετά την απελευθέρωση της Πρέβεζας (1912) στο κάστρο εγκαταστάθηκε το Ελληνικό Nαυτικό, ενώ το 1940 παραχωρήθηκε η χρήση του στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, για να διαμορφωθούν και να λειτουργήσουν φυλακές, με την προσθήκη νέων κτισμάτων, οι οποίες λειτούργησαν έως το 1968. Την περίοδο αυτή, πάνω στο υψηλότερο επίπεδο του εν λόγω κάστρου ανεγέρθηκε ο Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων.
Το 1985 ο Δήμος Πρέβεζας υπέγραψε προγραμματική σύμβαση με το Α.Π.Θ., η οποία οδήγησε στην εκπόνηση του ερευνητικού προγράμματος «Ιστορική έρευνα Φρουρίου Παντοκράτορα» το 1991. Η εν λόγω μελέτη εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 27460/1724/15.06.1996 Απόφαση της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων. Σημαντικά μέρη της προαναφερθείσας μελέτης του 1991 έχουν υλοποιηθεί στο παρελθόν (καθαίρεση προσθηκών, διάνοιξη της αρχικής εισόδου, αποκατάσταση πυριτιδαποθήκης).
Το 2017, λόγω της παρουσίας στατικών προβλημάτων στο μνημείο, κλιμάκιο της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων πραγματοποίησε αυτοψία και στη συνέχεια συντάχθηκε η από 10-3-2018 Αναφορά, με την καταγραφή της παθολογίας του και προτεινόμενες επεμβάσεις, τόσο για το επιθαλάσσιο μέτωπο όσο και για το σύνολο του μνημείου. Για την προστασία του κοινού κρίθηκε αναγκαία η άμεση περίφραξη του μνημείου και η διακοπή της κυκλοφορίας των πεζών στους περιμετρικούς δρόμους και ιδιαιτέρως στην περιοχή της εισόδου του κάστρου, καθώς και η διακοπή παραχώρησής του για τη φιλοξενία καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Επιπλέον, διατυπώθηκε η αναγκαιότητα σύνταξης Τεχνικής Έκθεσης λήψης άμεσων μέτρων προστασίας και άρσης ετοιμορροπίας, καθώς και ο έλεγχος και η επικαιροποίηση της εγκεκριμένης μελέτης του 1996, βάσει των νέων δεδομένων.
Τον Νοέμβριο του 2018 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας πρότεινε την εκπόνηση μελέτης ωρίμανσης για την προστασία, συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη του κάστρου του Παντοκράτορα, οι οποίες όμως δεν εντάχθηκαν σε πρόγραμμα χρηματοδότησης από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία το ΥΠΠΟΑ.
Δεδομένου ότι το εν θέματι κάστρο έχει παραχωρηθεί στον Δήμο Πρέβεζας από την ΚΕΔΕ, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας ενημέρωσε τον Δήμο, κατόπιν σχετικού αιτήματος, για τις αναγκαίες μελέτες που πρέπει να εκπονηθούν, προκειμένου να ενταχθεί το μνημείο σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Επιπλέον, κατόπιν αιτημάτων του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Πρέβεζας, στην αρμοδιότητα του οποίου ανήκει ο Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων του Κάστρου Παντοκράτορα, η Εφορεία ενημέρωσε το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο ότι για οποιεσδήποτε εργασίες στο ναό απαιτείται η σύνταξη στατικής μελέτης και μελέτης ενίσχυσης του φορέα του κάστρου στη θέση του ναού, οι οποίες θα σταλούν προς έγκριση στα αρμόδια όργανα του ΥΠΠΟΑ.
Στην παρούσα φάση, στο Πρόγραμμα Δράσης του ΥΠΠΟΑ για το 2021 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας έχει συμπεριλάβει τη δράση «Άμεσες στερεωτικές εργασίες στην Π.Ε. Πρέβεζας», με στόχο -μεταξύ άλλων- σωστικών στερεωτικές εργασιών στο κάστρο. Επιπροσθέτως, το ΥΠΠΟΑ, λαμβάνοντας υπόψη τα σοβαρά προβλήματα στατικότητας που αντιμετωπίζει το μνημείο, καθώς και την ανάγκη να καταστεί αυτό επισκέψιμο, έχει συμπεριλάβει το Κάστρο του Παντοκράτορα στα προτεινόμενα έργα του ΕΣΠΑ 2021-2027, στο πλαίσιο του προτεινόμενου έργου «Κάστρα Περιφέρειας Πρέβεζας: Εργασίες Ευπρεπισμού και ανάδειξης κάστρων Πρέβεζας». Για την υλοποίηση του εν λόγω έργου, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ δύνανται να συνεργαστούν με τον Δήμο Πρέβεζας για την ωρίμανση των μελετών.
Η Υπουργός
Πολιτισμού και Αθλητισμού
ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ
