Μίλησαν στο ΒΗΜΑ για τον Καλαρρύτικο, ο Δήμος Βορείων Τζουμέρκων, ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Απόστολος Κατσίκης και άλλοι τοπικοί παράγοντες.
Στο Συμβούλιο της Επικρατείας τα βόρεια Τζουμέρκα εκπέμπουν SOS για τον ποταμό Καλαρρύτικο, το οικοσύστημα που το περιβάλλει, τη Μονή Κηπίνας, στοιχείων μοναδικών που έχουν καταστήσει την περιοχή κορυφαίο ταξιδιωτικό προορισμό και σημαντική ανάσα οικονομικής ζωής για τον τόπο και όσους κατοίκους καταφέρνουν ακόμη να διαβιούν ή να δραστηριοποιούνται εκεί.
Τα βόρεια Τζουμέρκα στο ΣτΕ
Την προσφυγή στο ΣτΕ κατέθεσαν ο Δήμος Βορείων Τζουμέρκων και 29 ακόμη πολιτιστικοί Σύλλογοι και Σωματεία και υπογράφει ο δικηγόρος Τρύφωνας Κόλλιας. Με αυτήν στρέφονται κατά της αδειοδότησης και της μελέτης περιβαλλοντικών όρων μικρού υδροηλεκτρικού έργου στην περιοχή.
Και ποια είναι η απειλή από ένα έργο που κατ’ αρχήν θα υποδεχόταν θετικά ο καθένας που αγαπά το περιβάλλον και τη φύση – καθώς πρόκειται για Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας (ΑΠΕ).
Απειλή βλάβης στα Τζουμέρκα
Σύμφωνα με τους κατοίκους και τους τοπικούς φορείς της περιοχής των Βορείων Τζουμέρκων, τα πράγματα δεν είναι πάντοτε όπως φαίνονται. Υποστηρίζουν ότι η μικρή υδροηλεκτρική μονάδα απειλεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στην περιοχή των Τζουμέρκων, δυσανάλογα μεγαλύτερη του όποιου μικρού οφέλους ενδεχομένως θα αποφέρει η κατασκευή του στο πεδίο της παραγωγής ενέργειας και μόνο.
Η μελέτη περιβαλλοντικών όρων
Οι προσφεύγοντες αμφισβητούν την αρτιότητα της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που επέτρεψε την αδειοδότηση του έργου. Από την άλλη αντιλαμβάνονται την ανάγκη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τάσσονται υπέρ τους με όρους όμως, όπως λένε, που δεν είναι σε βάρος των τοπικών κοινοτήτων και του περιβάλλοντός τους.
Τι απειλείται
Οι τοπικοί φορείς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την περιοχή τους και ειδικότερα για:
– τον ποταμό Καλλαρύτικο, εκ των βασικών παραποτάμων του Αράχθου, κοίτη ζωής και ομορφιάς για την περιοχή,
-Την σκαρφαλωμένη στο βράχο βυζαντινή Μονή Κηπίνας, ορόσημο της ιστορίας της περιοχής και άμεσα συνδεδεμένη με το ποτάμι και τον ήχο των ορμητικών νερών του στα ριζά της και την οργιώδη βλάστηση που το ρουν του δημιουργεί σε όλη την περιοχή πέριξ του μνημείου,
– Την ενδημική και υπό απειλή εξαφάνιση της άγριας πέστροφα του Καλαρρύτικου,
– Τη γενικότερη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής,
– Την ήπια τουριστική ανάπτυξη που τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί διατηρώντας κάποιους κατοίκους στην περιοχή ή προσελκύοντας την επιστροφή κάποιων που είχαν απομακρυνθεί από τον τόπο τους.
Ο καθηγητής Απ. Κατσίκης στο ΒΗΜΑ
Την άποψη της τοπικής κοιωνίας των Βορείων Τζουμέρκων μεταφέρει στο ΒΗΜΑ ο εκπρόσωπος του Δήμου Γιώργος Βαΐτσης, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Τζουμέρκων Χρήστος Γκατζόγιας, η Πρόεδρος του Πατριωτικού Συλλόγου Καλαρρυτών, Νατάσα Παζαΐτη, ενώ τεκμηριώνει επιστημονικά ο Ομότιμος Καθηγητής Γεωγραφίας και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κ. Απόστολος Κατσίκης ο οποίος μας εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η υλοποίηση του έργου θα ήταν «κυριολεκτικά άλωση του γεωγραφικού και περιβαλλοντικού αυτού χώρου».
Ο Γιώργος Βαΐτσης, ειδικός σύμβουλος του Δημάρχου Νίκου Βαΐτση, αναφέρει:
«Η τοπική κοινωνία και ο Δήμος Βορείων Τζουμέρκων αντιτίθενται στο υδροηλεκτρικό έργο στον Καλαρρύτικο ποταμό για πολλούς λόγους.
Οι κυριότεροι από αυτούς περιλαμβάνουν την ανησυχία για την υποβάθμιση του φυσικού και οικολογικού περιβάλλοντος, την πιθανή συρρίκνωση και υποβάθμιση των υδάτινων πόρων που είναι σημαντικοί για την περιοχή και την αβεβαιότητα σχετικά με την αναγκαιότητα και τα πραγματικά οφέλη του έργου σε σχέση με την υπάρχουσα ενεργειακή πολιτική.
Επιπλέον, υπάρχει ανησυχία για την υπερφόρτωση της φέρουσας ικανότητας του υδατορέματος, καθώς έχουν προταθεί και άλλα μικρά έργα στην ίδια υδρολογική περιοχή, χωρίς επαρκή αξιολόγηση των συνολικών επιπτώσεων. Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων παρουσιάζει ελλείψεις στην αξιολόγηση των συνεργιστικών επιπτώσεων σε σχέση με τα υπόλοιπα έργα και στην εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ενώ δεν τεκμηριώνει επαρκώς την αναγκαιότητα του συγκεκριμένου έργου ή την επίδρασή του στην τοπική οικονομία και ανάπτυξη.
Φυσικός, αρχιτεκτονικός και πολιτιστικός πλούτος
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από σημαντικό φυσικό, αρχιτεκτονικό και πολιτιστικό πλούτο και αναπτυξιακές κατευθύνσεις που επικεντρώνονται στον πολιτιστικό, τουριστικό και αγροτικό τομέα. Η λειτουργία του έργου σαφέστατα θα υποβαθμίσει αυτά τα πλεονεκτήματα.
Έτσι, η τοπική κοινωνία και ο Δήμος μας, συνεπικουρούμενοι από δεκάδες συλλόγους και φορείς της περιοχής μας, ζητούν την αναστολή της αδειοδότησης μέχρι την ολοκλήρωση περαιτέρω μελετών που ήδη είναι σε εξέλιξη και στο στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης (Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και Ειδική Περιβαλλοντολογική Μελέτη), καθώς και την αξιολόγηση των πραγματικών επιπτώσεων και αναγκαιότητας του έργου. Αυτός λοιπόν είναι ο λόγος της προσφυγής μας στο Σ.τ.Ε..»
Η υδροδότηση του Αρχάχθου και της ΝΑ Ηπείρου
«Ο Καλαρρύτικος, εν γένει η λεκάνη συγκέντρωσης και απορροής των υδάτων του, δημιουργεί ένα υδρογραφικό σύστημα το οποίο αρχίζει από τον Λάκμο, περιλαμβάνει τον ορεινό όγκο ευρύτερα των Τζουμέρκων και υδροδοτεί τον Άραχθο, στα ΝΑ της Ηπείρου, μάς εξηγεί ο καθηγητής γεωγραφία Απόστολος Κατσίκης.
Όπως είναι φυσικό το δίκτυο του Καλαρρύτικου «φύσει» έχει δημιουργήσει έναν πολύ μεγάλο αριθμό οικοτόπων, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο περιβαλλοντικά με πλήθος οικοσυστημάτων, τα οποία τροφοδοτεί και ζωογονεί κυριολεκτικά.
Η υπόσταση, η ύπαρξη, το παρόν και το μέλλον των οικοσυστημάτων αυτών είναι αποτέλεσμα των συγκεκριμένων χαρακτηριστικών και μοναδικών στοιχείων του συγκεκριμένου ποτάμιου συστήματος.
Απειλή για τον Αραχθο
Επομένως κάθε είδους παρέμβαση και αλλοίωση των χαρακτηριστικών του Καλαρρύτικου, συνιστά και αλλαγή των γεωμορφολογικών και οικολογικών χαρακτηριστικών ολοκλήρου του περιβαλλοντικού συστήματος του Αράχθου, των ενδιαιτημάτων και των οικοτόπων του».
Υψηλό περιβαλλοντικό κόστος«Είναι απολύτως βέβαιο ότι το περιβαλλοντικό κόστος από την κατασκευή και λειτουργία των υδροηλεκτρικών έργων είναι πολλαπλά μεγαλύτερο από το όποιο όφελος προκύψει (από την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας), ενώ παράλληλα απομακρύνεται η δυνατότητα για ήπια ανάπτυξη της περιοχής», εξηγεί ο κ. Κατσίκης
«Η παραγόμενη ενέργεια από την προτεινόμενη εγκατάσταση επτά υδροηλεκτρικών έργων θα είναι ίση µε ελάχιστα MW, η οποία θεωρείται και είναι πολύ µικρή, ως ενεργειακό ανταποδοτικό όφελος και ανάξια του υψηλού περιβαλλοντικού κόστους που θα επιφέρει η κατασκευή των έργων δέσμευσης και µεταφοράς των νερών του Καλαρρύτικου και των πλείστων άλλων συνοδών έργων».
Ερωτηματικά για τις ΑΠΕ
«Οι τοπικές κοινωνίες ούτε ανενημέρωτες είμαστε για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ούτε έχουμε πρόθεση να τις δαιμονοποιήσουμε», αναφέρει στο ΒΗΜΑ η κυρία Νατάσσα Παζαίτη, πρόεδρος του Πατριωτικού Συνδέσμου Καλαρυτών «η Πίνδος».
Και θέτει τα εξής ερωτήματα προς προβληματισμό όλων:
1) Γιατί η Ελλάδα, τρεις δεκαετίες μετά την ένταξη των πρώτων περιοχών σε ζώνες natura δεν έχει θεσμοθετήσει τα αναγκαία μέτρα προστασίας τους;
Ποιος από μας γνωρίζει ότι το 2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε τη χώρα στο Δικαστήριο της Ε.Ε. – και το 2020 εκδόθηκε καταδικαστική απόφαση;
Οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) παραμένουν σε εκκρεμότητα και τα Προεδρικά Διατάγματα αγνοούνται.
2) Γιατί οι ΝΕΕΣ υπό διαβούλευση Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) Natura 2000 (που κοινοποιήθηκαν πρόσφατα) βάζουν πληθώρα περιορισμών και απαγορεύσεων σε δραστηριότητες όπως η θήρευση, η κτηνοτροφία, η βόσκηση, οι τουριστικές υποδομές, κτηνοτροφικές- γεωργικές εγκαταστάσεις, χρήση μονοπατιών κ.α., αλλά επιτρέπουν την εγκατάσταση υδροηλεκτρικών έργων και ανεμογεννητριών;
3) Γιατί δεν υπάρχει από την πλευρά της Πολιτείας ένας κεντρικός σχεδιασμός με χωροθετημένες περιοχές για δημιουργία ΑΠΕ, ώστε να πετύχει μια ισορροπημένη συνύπαρξη ανάπτυξης και προστασίας; Αντ’ αυτού καταπατώνται αβασάνιστα βουνά, ραχούλες, ποτάμια και ρεματιές.
4) Γιατί τέτοιου είδους «φαραωνικά» έργα καταλήγουν σε έργα- φαντάσματα, αφού εγκαταλείπονται τελικά χωρίς να προχωρά η χρήση τους;
Στον μακρύ αγώνα μας επιλέγουμε την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων: αν δεν προστατεύσουμε τώρα όσα αναγνωρίζει η επιστήμη και απαιτεί το δίκαιο, τότε πολύ σύντομα θα χάσουμε το φυσικό μας «κεφάλαιο».
Κάποια από αυτά μας απαντά ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κύριος Απόστολος Κατσίκης ο οποίος κάνει λόγο για μια επίμονη προσπάθεια εγκατάστασης υδροηλεκτρικών στα Τζουμέρκα.
Επιμονή για υδροηλεκτρικά στα Τζουμέρκα
«Εδώ και μερικά χρόνια, ιδιαίτερα δε τα δύο τελευταία, γινόμαστε μάρτυρες μιας επίμονης προσπάθειας εγκατάστασης και δημιουργίας υδροηλεκτρικών έργων στην ευρύτερη ορεινή περιοχή του Λάκμου (Περιστερίου) και των Τζουμέρκων».
«Μεθοδευμένη προσπάθεια παρέμβασης»
«Μάλιστα στον δεύτερο ορεινό όγκο και συγκεκριμένα στην περιοχή του υδρογραφικού δικτύου του Καλαρρύτικου ποταμού, επιχειρείται μια στοχευμένη και μεθοδευμένη προσπάθεια παρέμβασης, άλωσης κυριολεκτικά του ιδιαίτερου γεωγραφικού-περιβαλλοντικού αυτού χώρου, μέσω της εγκατάστασης πλήθους υδροηλεκτρικών φραγμάτων-εγκαταστάσεων με την «πρόφαση», παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών».
«Πάνω από 7 υδροηλεκτρικά στον Καλαρρύτικο»
«Η έκφραση άλωση, χωρίς εισαγωγικά, αιτιολογείται εάν αναφερθεί ότι, εκτός από το έργο στην κοινότητα Χαλικίου, όπου έχει προγραμματισθεί εγκατάσταση στις πηγές του Ασπροποτάμου, έχουν προταθεί για μόνο το υδρογραφικό σύστημα του ποταμού Καλαρρύτικου παραπάνω από 7 εγκαταστάσεις υδροηλεκτρικών φραγμάτων- έργων».
Natura 2000 – Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων
Ο κ. Κατσίκης μάς επισημαίνει ότι «το δίκτυο του Καλαρρύτικου, όπου πρόκειται να υλοποιηθούν τα έργα, λόγω ακριβώς του πλούτου και της ιδιαιτερότητας των οικοσυστημάτων και της εξαιρετικά υψηλής οικολογικής και αισθητικής αξίας, έχει συμπεριληφθεί στις περιοχές Natura 2000 και ανήκει στο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, Περιστερίου και χαράδρας Αράχθου».
Τι θα επιφέρει η κατασκευή της μονάδας
Σύμφωνα με τον κ. Κατσίκη μόνο από την ίδια την κατασκευή των σταθμών προβλέπονται σοβαρές επιπτώσεις, όπως αποψιλώσεις δασικών εκτάσεων, διάνοιξη δρόμων, όχληση και κίνδυνος εξαφάνισης προστατευόμενων ειδών, επικάλυψη του πυθμένα των τεχνητών λεκανών που θα δημιουργηθούν με φερτά υλικά, μεταβολές των γεωμορφολογικών, υδρολογικών, φυσικοχημικών, βιολογικών κ.ά. παραμέτρων και οι αντίστοιχες επιπτώσεις τους στα χαρακτηριστικά του ποτάμιου οικοσυστήματος του Αράχθου, μεταβολές στην πανίδα και χλωρίδα της όλης περιοχής.
Κίνδυνος εξαφάνισης της άγριας πέστροφας
Τα οικοσυστήματα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στις όποιες βίαιες μεταβολές, όπως ο κίνδυνος εξαφάνισης της ενδημικής άγριας πέστροφας, είδους που έχει συμπεριληφθεί στο κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ειδών.
«Παράλογη κατάσταση με τις ΑΠΕ»
Τέλος, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τζουμερκιωτών Χρήστος Γκατζόγιας αναφέρει στο ΒΗΜΑ:
«Βρισκόμαστε πλέον σε μια παράλογη κατάσταση με το ζήτημα των ΑΠΕ, καθώς το ρεύμα που παράγεται πρέπει να διατίθεται άμεσα μιας και δεν υπάρχει δυνατότητα να συσωρευτεί….κινδυνεύουμε από black out για αυτό το λόγο και συνεχίζουμε να στήνουμε ανεμογεννήτριες και να κατασκευαζουμε φράγματα ενώ δεν ωφελείται κανείς πάρα μόνον τα οικονομικά συμφέροντα και μάλιστα με αντίτιμο τις σοβαρές συνέπειες στο περιβάλλον και στις τοπικές κοινωνίες. Έλεος πια ας το σταματήσουν αυτό. Δε χρειάζονται άλλα φράγματα και ανεμογεννήτριες. Λέμε όχι στο φράγματα στον Καλαρρύτικο !!! Νησάφι πια».
INFO:
– Ο Πατριωτικός Σύνδεσμος Καλαρρυτών «Η ΠΙΝΔΟΣ» διοργανώνει διήμερο εκδηλώσεων 26-27 Ιουλίου στους Καλαρρύτες με θέμα: »Τζουμέρκα, Φυσικό Περιβάλλον, Αξίες, Προκλήσεις, Προοπτικές».
– Στις 10 Αυγούστου οι Καλαρρύτες θα φιλοξενήσουν την 18η Συνδιάσκεψη της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων Τζουμερκιωτών σε δυνδιοργάνωση με Δήμο Αρταίων, Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκωνκαι και Δήμο Βορείων Τζουμέρκων με ενδιαφέρουσες εισηγήσεις και τοποθετήσεις φορέων και αναφορές στο θέμα του Καλαρρύτικου.
Πηγή: tovima.gr
Ακολουθήστε το
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
