Το παρακάτω κείμενο αποστέλλεται από την Τοπική Κοινότητα Ριζών, την ομάδα «για την ΠΡΕΒΕΖΑ» και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ριζών «Δέσπω Μπότση».
Η πρώτη φορά που ακούσαμε για το Θεογέφυρο ήταν από τον πρόεδρο της Κοινότητας Ριζών, σε μια συνάντηση με θέμα την εκδήλωση μνήμης για το Ολοκαύτωμα της Δέσπως Μπότση. Ο πρόεδρος, Κωνσταντίνος Δρίβας, ανέφερε πως κάποιοι κάτοικοι του χωριού κάνουν λόγο για ένα φυσικό πέρασμα που γεφυρώνει το μικρό ποτάμι, γνωστό ως ρέμα Σαϊντίκ, που ρέει δίπλα από το χωριό. Το πέρασμα αυτό, που αποκαλείται Θεογέφυρο, ένωνε στο παρελθόν το μονοπάτι που συνέδεε τα Ριζά με το Χειμαδιό.
Η περιγραφή του Θεογέφυρου ως ένα φυσικό γεφύρι πάνω από το ποτάμι συνάδει με τη λαϊκή συνήθεια να ονομάζεται Διαβολογέφυρο ένα δύσκολα χτισμένο πέτρινο γεφύρι από ανθρώπινα χέρια, ενώ Θεογέφυρο ένα φυσικό πέρασμα που μοιάζει να το έχει φτιάξει ο Θεός. Παρόμοιο πέρασμα γεφύρωνε κάποτε τον ποταμό Καλαμά κοντά στη Ζίτσα – και αυτό αποκαλούνταν Θεογέφυρο, αλλά κατέρρευσε πριν λίγα χρόνια.
Ήταν λοιπόν θέμα χρόνου για εμάς να αναζητήσουμε το συγκεκριμένο σημείο και να συλλέξουμε πληροφορίες. Δυστυχώς, δεν καταφέραμε να βρούμε πολλά ιστορικά στοιχεία. Ο κ. Νίκος Καράμπελας από το Ίδρυμα «Ακτία Νικόπολις» μάς παρέπεμψε στο βιβλίο του Σεραφείμ Ξενόπουλου «Δοκίμιον ιστορικής τινός περιλήψεως της ποτέ αρχαίας και εγκρίτου Ηπειρωτικής πόλεως Άρτης και της ωσαύτως νεωτέρας πόλεως Πρεβέζης» (έκδοση 1884), όπου αναφέρεται:
«Αξιοπερίεργον φαινόμαινον του χωρίου τούτου, μέγαν φόβον προξενούν τοις διαβάταις, εστί το Θεογέφυρον επί χάσματος τινός κάτωθεν του οποίου, διέρχεται ο εκ του όρους, εφ’ ου κείται το Μοναστήριον Λεκατσά, εκ της θέσεως Ρόγκια καλουμένης, πηγάζων ποταμίσκος, της Ρηνιάσσης επιλεγόμενος, και εισβάλων εις την θάλασσαν πλησίων του Ναού της Αγίας Τριάδας.»
Λίγες ήταν και οι πληροφορίες που συγκέντρωσαν τα μέλη του τοπικού συλλόγου, καθώς ελάχιστοι ντόπιοι θυμούνταν ακόμη το Θεογέφυρο, ενώ ακόμη λιγότεροι το είχαν δει από κοντά. Ακούσαμε μόνο κάποιες διηγήσεις για το μονοπάτι και τη φήμη ότι σε ένα σημείο σχηματίζεται το πρόσωπο του Ιησού.
Η Κυριακή 11 Μαΐου ορίστηκε ως η μέρα αναζήτησης του θρυλικού Θεογέφυρου. Η ομάδα μας αποτελείτο από τον πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Ριζών, τα μέλη της ομάδας «για την ΠΡΕΒΕΖΑ» Κώστα Πιέτα και Ευάγγελο Τσώλη, καθώς και τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου «Δέσπω Μπότση»: Λαμπρινή Σαραμπασίνα, Τάκη Φωτόπουλο και Σπύρο Χριστόπουλο.
Ξεκινήσαμε με μια σύντομη επίσκεψη στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας και στη συνέχεια κινηθήκαμε με αυτοκίνητα μέσω αγροτικού δρόμου, μέσα σε ανοιξιάτικη βλάστηση. Περάσαμε κάτω από τη «Γέφυρα της Δέσπως» και στο τέλος του δρόμου αφήσαμε τα οχήματα για να συνεχίσουμε με τα πόδια ως την αγροτική υδρομάστευση. Ψηλά χόρτα έκρυβαν τη θέα προς το ρέμα, όμως σύντομα φτάσαμε στην κοίτη του ποταμού.
Το τοπίο ήταν γνώριμο για την εποχή: πυκνή βλάστηση, κυρίως πλατάνια, χαλικόστρωτη κοίτη, μεγάλα βράχια και ξύλα. Αρχίσαμε να ανεβαίνουμε αντίθετα με το ρεύμα του ποταμού. Μετά από περίπου δέκα λεπτά, οι όχθες γίνονταν όλο και πιο απόκρημνες, σχηματίζοντας ένα στενό φαράγγι με επιβλητικές ορθοπλαγιές.
Ξαφνικά βρεθήκαμε μπροστά σε ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς: από μια προεξοχή βράχου έσταζαν σταγόνες νερού, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση βροχής. Ήταν ένας τοίχος σταλακτιτών. Η ατμόσφαιρα ήταν μαγευτική.
Σύντομα, διακρίναμε το άνοιγμα ενός τριγωνικού σπηλαίου. Πλησιάζοντας, καταλάβαμε τις πραγματικές του διαστάσεις: μεγάλο, με δύο φυσικά ανοίγματα στην οροφή απ’ όπου περνούσε το φως. Εντυπωσιακοί σταλακτίτες στόλιζαν τα τοιχώματα. Ο Κωνσταντίνος, δείχνοντας ένα σημείο, φώναξε πως εντόπισε το πρόσωπο. Και πράγματι, διακρίναμε μια μορφή που έμοιαζε με το πρόσωπο του Ιησού.
Με κόπο ανεβήκαμε στα βράχια και μπήκαμε στο σπήλαιο. Η έξοδος ήταν πιο μικρή, αλλά από μέσα η εμπειρία ήταν συγκλονιστική. Το ποταμάκι περνούσε μέσα από το σπήλαιο, και πάνω από αυτό πιθανότατα περνούσε το μονοπάτι. Η ομορφιά και το μέγεθος της σπηλιάς ξεπερνούσε τις προσδοκίες μας.
Την επόμενη Κυριακή η ομάδα ξανασυναντήθηκε, με νέους συνοδοιπόρους: τον Χρήστο Φωτόπουλο, τη Χαρά Σάλιαρη και τον Περικλή Λιώλη, που γνωρίζει καλά τα μονοπάτια. Μας οδήγησε πρώτα σε μια τοποθεσία που οι ντόπιοι λένε «Σκοτεινή». Εκεί, κάτω από μικρό καταρράκτη, σχηματιζόταν μια λιμνούλα με κρυστάλλινο νερό. Το τοπίο συγκλονιστικό.
Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς το Θεογέφυρο, αυτή τη φορά από ψηλά. Η πυκνή βλάστηση δυσκόλευε την πρόσβαση και την ορατότητα, αλλά καταφέραμε να εντοπίσουμε το μονοπάτι και το πιθανό πέρασμα πάνω από το σπήλαιο. Δεν διακρίναμε τα ανοίγματα της οροφής, αλλά το σημείο είχε τη δική του αύρα.
Η χαρά και ο ενθουσιασμός ήταν διάχυτα στην ομάδα. Εντοπίσαμε το θρυλικό Θεογέφυρο, μια άγνωστη σπηλιά, αλλά και μια πανέμορφη τοποθεσία. Ήταν σαν να ανακαλύπταμε ξανά τον τόπο μας. Μπορεί το μονοπάτι να έχει καλυφθεί, όμως το φυσικό αυτό μνημείο είναι ακόμη εκεί, μαζί με τη σπηλιά και τη «Σκοτεινή».
Η Τοπική Κοινότητα, ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Δέσπω Μπότση» και η ομάδα «για την ΠΡΕΒΕΖΑ» σχεδιάζουν να προχωρήσουν στη σηματοδότηση των μονοπατιών, ώστε οι πολίτες και οι επισκέπτες να μπορούν να γνωρίσουν αυτά τα μοναδικά φυσικά μνημεία, που μας συγκίνησαν και μας γοήτευσαν.
Κείμενο: Ευάγγελος Α. Τσώλης
Ακολουθήστε το
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
