Όταν άρχισα να εργάζομαι ως εκπαιδευτικός μια φίλη μου δάνεισε το βιβλίο ενός Αμερικανού εκπαιδευτικού, ενός σχολείου, μιας υποβαθμισμένης περιοχής, κάποιας πολιτείας των ΗΠΑ. Στο βιβλίο αυτό ο εκπαιδευτικός κατέγραφε τις εμπειρίες του από την εκπαίδευση ύστερα από 40 χρόνια εργασίας. Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε και δεν θυμάμαι ούτε τον τίτλο του βιβλίου, ούτε τον συγγραφέα, αυτό όμως που χαράχτηκε έντονα στη μνήμη μου ήταν ένα μικρό εισαγωγικό κείμενο του συγγραφέα στη πρώτη σελίδα του βιβλίου που έλεγε: «Αν κατάφερα ύστερα από 40 χρόνια εργασίας να αγγίξω την ψυχή έστω και ενός μαθητή, τότε έχω πετύχει ως εκπαιδευτικός». Αρχικά ένιωσα έκπληξη, το βρήκα υπερβολικό, σκέφτηκα, αν ξεκινά με τέτοια υπερβολή τι θα κάνει παρακάτω; Περνώντας τα χρόνια πολλές φορές ανακάλεσα από τη μνήμη μου αυτά τα λόγια, τελικά είχε δίκιο δεν ήταν υπερβολή, με αυτή την φράση ο Αμερικανός συνάδελφος αποτύπωνε με συγκινητικό και ουσιαστικό τρόπο την βαθύτερη αποστολή του εκπαιδευτικού λειτουργήματος η οποία δεν επικεντρώνεται σε αριθμούς, τίτλους ή μετρήσιμες επιτυχίες, αλλά στον πιο ουσιαστικό στόχο της εκπαίδευσης: την επαφή με την ανθρώπινη ψυχή.
Αιτία να ξαναθυμηθώ αυτή την φράση αποτέλεσε η επίσκεψη στο σχολείο μας, το Γυμνάσιο Μεταμόρφωσης του Δήμου Ζίτσας, του νομού Ιωαννίνων, της κας Νόνης Σταματέλου. Η κα Νόνη Σταματέλου είναι ποιήτρια, συγγραφέας, στιχουργός, εκπαιδευτικός και άλλα πολλά γιατί κάθε φορά ανακαλύπτω και νέες πτυχές της δημιουργικότητάς της.
Αφορμή για την επίσκεψη της στο σχολείο μας, την Παρασκευή 23/05/2025, αποτέλεσε η υλοποίηση μιας δράσης σχετικά με τον σχεδιασμό διδακτικών και παιδαγωγικών πρακτικών με σκοπό τη βελτίωση της μάθησης των μαθητών και την πρόκληση του ενδιαφέροντός τους.
Αρχικά η κα Νόνη Σταματέλου μίλησε στους μαθητές μας για τη δύναμη της λογοτεχνίας, τη σημασία της ποίησης στην καθημερινή ζωή και την αξία της έκφρασης μέσω του γραπτού λόγου. Με ιδιαίτερη θέρμη και αυθεντικότητα, απάντησε στις ερωτήσεις τους, συνομίλησε μαζί τους για τα βιβλία της, για τους ήρωες των βιβλίων της, για την παιδική της ηλικία στη Λευκάδα, για τις εμπειρίες της από την εκπαίδευση αλλά και για την πορεία της στον χώρο των γραμμάτων.
Οι μαθητές μας, με αφορμή την ανάγνωση του βιβλίου της «Το βαπόρι και άλλες ιστορίες» συμμετείχαν σε μια ξεχωριστή δράση που συνδύασε τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη. Κατά τη διάρκεια της χρονιάς τα παιδιά διάβασαν με ενδιαφέρον το βιβλίο της, συζήτησαν τα βασικά θέματα και τα μηνύματά του και έπειτα αποτύπωσαν τις εντυπώσεις και τα συναισθήματά τους σε ζωγραφιές εμπνευσμένες από την ιστορία και τους ήρωες.
Η ενασχόλησή τους με τη λογοτεχνία δεν σταμάτησε εκεί. Θέλοντας να εκφράσουν τις απορίες και τον θαυμασμό τους για τη συγγραφέα του βιβλίου, τα παιδιά συνέταξαν ερωτήσεις που θα ήθελαν να της απευθύνουν και έγραψαν και την πιθανή κατά τη γνώμη τους απάντηση την οποία και διάβαζαν στην συγγραφέα μετά την απάντηση που τους δίνονταν. Αξιοσημείωτο είναι ότι στις περισσότερες ερωτήσεις είχαν προβλέψει την απάντηση της συγγραφέως. Έτσι οι μαθητές μας ανέδειξαν την παρατηρητικότητά τους, τη διάθεση για μάθηση αλλά και την επιθυμία να γνωρίσουν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο γεννιέται και γράφεται μια ιστορία. Με πολλή φαντασία και ενθουσιασμό, έδωσαν σε μια ιστορία το δικό τους τέλος, εκφράζοντας τη δική τους εκδοχή για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί. Η δραστηριότητα αυτή τους έδωσε την ευκαιρία να μπουν για λίγο στη θέση της συγγραφέως και να εκφράσουν τη δική τους δημιουργική ματιά.
Η δράση αυτή αποτέλεσε μια μοναδική ευκαιρία για τους μαθητές μας να καλλιεργήσουν τη φιλαναγνωσία, να εκφραστούν καλλιτεχνικά και να εξασκήσουν τον προφορικό και γραπτό τους λόγο μέσα από έναν δημιουργικό διάλογο με το λογοτεχνικό έργο αλλά και την ίδια την δημιουργό του.
Αναμφίβολα η επίσκεψη αυτή αποτέλεσε μια ξεχωριστή εμπειρία για όλους μας, αναδεικνύοντας τον ρόλο του σχολείου όχι μόνο ως χώρου μάθησης αλλά και ως κύτταρο πολιτισμού και δημιουργικότητας.
Το να «αγγίξει» ένας δάσκαλος την ψυχή ενός μαθητή σημαίνει να του μεταδώσει αξίες, να τον εμπνεύσει, να τον στηρίξει, να του αλλάξει —έστω και λίγο— τον τρόπο που βλέπει τον κόσμο και τον εαυτό του. Μπορεί να είναι μια στιγμή ενσυναίσθησης, ένα λόγος εμψύχωσης, ή μια διδασκαλία που μένει αξέχαστη. Κι αν αυτό συμβεί έστω και μία φορά στην καριέρα του, τότε ο εκπαιδευτικός έχει επιτελέσει τον ύψιστο σκοπό του: έχει αφήσει ένα αποτύπωμα σε μια ανθρώπινη ζωή. Αυτό ένιωσα ότι πέτυχε η κα Σταματέλου να αγγίξει τις ψυχές όλων μας, ως εκπαιδευτικός, συγγραφέας και πρωτίστως ως άνθρωπος.
Την ευχαριστούμε θερμά για το ταξίδι που πρόσφερε σε όλους μας με το «Βαπόρι της», ένα ταξίδι όχι μόνο πάνω σε κύματα, αλλά πάνω στις σχέσεις μας, την μνήμη μας, τα συναισθήματά μας, τα όνειρά μας, την ελπίδα μας. Την ευχαριστούμε για τις εικόνες που μας μετέφερε, όλες δοσμένες με τρυφερότητα και λυρικότητα. Την ευχαριστούμε για τη δυνατότητα που προσέφερε στους μαθητές μας να αντιληφθούν πως η λογοτεχνία δεν είναι κάτι απόμακρο ή δυσνόητο, αλλά ένα ζωντανό και ουσιαστικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας.
Επίσης ευχαριστούμε τις εκπαιδευτικούς του σχολείου μας, την κα Πηνελόπη Σούρλα και την κα Βασιλική Καραμούτσιου, για την οργάνωση της βιωματικής αυτής δράσης και την πρωτοτυπία με την οποία την προσέγγισαν και την υλοποίησαν.
Ευαγγελία Δαβή
Δ/ντρια του Γυμνασίου Μεταμόρφωσης Ιωαννίνων
Ακολουθήστε το
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
