Αν πιστέψουμε τις διηγήσεις του 17ου αιώνα, η Πολωνία ήταν γεμάτη πεθαμένους που επέστρεψαν από τον τάφο για να ταλαιπωρήσουν τους κατοίκους άλλοτε πίνοντας το αίμα των θυμάτων τους και άλλοτε προκαλώντας αναταραχή στα σπίτια τους. Σε μία καταγραφή από το 1674, πεθαμένος άνδρας σηκώθηκε από το μνήμα για να επιτεθεί στους συγγενείς του. Οταν ερευνήθηκε ο τάφος, το σώμα βρέθηκε σχεδόν άθικτο και με στίγματα φρέσκου αίματος πάνω του.
Τέτοιες διηγήσεις ήταν κοινές στην κεντρική Ευρώπη, με τον πληθυσμό να πιστεύει στη δύναμη φυλαχτών και να ακολουθεί τακτικές που προλάμβαναν την επάνοδο των νεκρών στη ζωή. Κάποιες από αυτές περιελάμβαναν την αφαίρεση της καρδιάς του νεκρού, τη στερέωση της σορού με καρφιά στο φέρετρο, την τοποθέτηση ξύλινης σφήνας στα πόδια του νεκρού και τη χρήση τούβλων που σφηνώνονταν στο στόμα του πτώματος (για να μη δαγκώσουν το φέρετρο και εξέλθουν από αυτό). Το 1746, ο μοναχός του τάγματος των Βενεδικτίνων Αντουάν Ογκιστέν Καλμέ δημοσίευσε πραγματεία με στόχο τον διαχωρισμό πραγματικών πεθαμένων που επανήλθαν από τον τάφο, από ισχυρισμούς τσαρλατάνων. Τέσσερις αιώνες αργότερα, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως δείγματα τέτοιων πρακτικών σε νεκροταφείο του χωριού Πιεν της Πολωνίας.
Ανασκαφές
Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν εκεί τα λείψανα παιδιού-βρικόλακα. Το παιδί ήταν περίπου έξι ετών τη στιγμή του θανάτου του και θάφτηκε με το πρόσωπο προς τα κάτω και με τριγωνικό λουκέτο περασμένο στο αριστερό πόδι του, σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί στον τάφο και να μην επιστρέψει σαν φάντασμα ή βρικόλακας. Το λουκέτο ήταν δεμένο στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού του. Το παιδί θάφτηκε με το πρόσωπο προς τα κάτω, έτσι ώστε αν προσπαθούσε να ανέλθει, θα δάγκωνε το χώμα. Αυτό είναι το μοναδικό δείγμα τέτοιας ταφής παιδιού στην Ευρώπη, λέει ο επικεφαλής της ανασκαφής Νταριούς Πολίνσκι του Πανεπιστημίου του Τορούν.
Στον τάφο βρέθηκε επίσης θραύσμα σιαγόνας με πράσινο λεκέ. Ο δρ Πολίνσκι εικάζει ότι οι γονείς τοποθέτησαν χάλκινο νόμισμα στο στόμα του παιδιού, συνήθης ταφική πρακτική σε όλο τον κόσμο. Μέχρι στιγμής, στη νεκρόπολη του χωριού έχουν εντοπισθεί περίπου 100 τάφοι, συμπεριλαμβανομένου και μνήματος γυναίκας, ο σκελετός της οποίας ήταν κλειδωμένος με λουκέτο στο πόδι, ενώ ένα δρεπάνι ήταν περασμένο στον λαιμό της. Το δρεπάνι βρισκόταν εκεί για να κόψει τον λαιμό της γυναίκας αν προσπαθούσε να σηκωθεί από τον τάφο της, εξηγεί ο δρ Πολίνσκι.
Κακόβουλα πλάσματα
Η γυναίκα και το παιδί παρότι δεν θεωρούνταν βρικόλακες από τους συντοπίτες τους, είχαν δημιουργήσει υπόνοιες για την ικανότητά τους να αναστηθούν ως κακόβουλα πλάσματα, λέει ο ιστορικός του Πανεπιστημίου UCL του Λονδίνου, Μάρτιν Ρέιντι. Τα χαρακτηριστικά των τρομακτικών αυτών πλασμάτων χαράχτηκαν στις συνειδήσεις της εποχής τη δεκαετία του 1720 από Αυστριακούς αξιωματούχους της αυτοκρατορίας των Αψβούργων στη σημερινή βόρεια Σερβία. Οι εκθέσεις τους αναφέρουν ότι οι βρικόλακες έχουν τρία χαρακτηριστικά: επανήλθαν από τον θάνατο, τρέφονται με ζωντανούς και η πάθησή τους είναι μεταδοτική, λέει ο δρ Ρέιντι, που εξηγεί ότι η έκθεση αυτή διαμόρφωσε τις λογοτεχνικές αντιλήψεις για τους βρικόλακες και τη σύγχρονη μυθολογία γύρω από αυτούς. Αντιδρώντας στον προσηλυτισμό των Προτεσταντών, η Καθολική Εκκλησία επέλεξε το συναίσθημα και το δράμα, ενισχύοντας τις φοβίες των πιστών, λέει ο Ρέιντι.
