από Γεωργίου Κωνσταντίνα
Συναντήσαμε στο TedX Mavili Square την γλωσσολόγο και επικοινωνιολόγο Ανδριανή Μανέττα, με καταγωγή από την Κύπρο και τη Ρόδο, Marketing Director της Hanson Robotics & exclusive manager of Sophia σε Ελλάδα και Κύπρο (μεταξύ των πολλών άλλων ιδιοτήτων της) και μας μίλησε για το πολυσυζητημένο ανθρωπόμορφο ρομπότ Sophia και τις εξελίξεις γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη.
Η Sophia ενεργοποιήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2016, έχει νοημοσύνη ανώτερη του Αϊνστάιν, μιλάει άπταιστα 20 γλώσσες, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής, έχει επισκεφθεί πάνω από 70 χώρες και έχει συνομιλήσει με αρχηγούς κρατών, επιφανείς προσωπικότητες, top celebrities και τεχνοκράτορες.
Απέναντί μου έχω την Ανδριανή Μανέττα με ποια ιδιότητα βρίσκεσαι στο tedx;
Καταρχάς σε ευχαριστώ για την δυνατότητα να συνομιλήσουμε, είναι τεράστια χαρά που συμμετέχω ως ομιλήτρια σε ένα tedx στην Ελλάδα. Από μικρή ηλικία έχω παρακολουθήσει tedx σχεδόν σε κάθε πόλη της Ελλάδας εκτός από τα Ιωάννινα. Θεωρώ ότι είναι μία συγκλονιστική ευκαιρία για κάθε παρευρισκόμενο να πάρει συνολική και σφαιρική γνώση από πιο επιτυχημένους ανθρώπους ή πιο αναγνωρίσιμους ενδεχομένως και να δημιουργήσει μια πιο σφαιρική άποψη για τα θέματα που τον απασχολούν. Εδώ λοιπόν κλήθηκα με την ιδιότητα μου ως διευθύντρια marketing της Hanson Robotics, μια από τις κορυφαίες εταιρείες ρομποτικής στον κόσμο και έχοντας τα αποκλειστικά δικαιώματα εκπροσώπησης της Sophia, του πιο διάσημου ΑΙ ρομπότ στον κόσμο, που έχει θορυβήσει και την χώρα μας με τις πρώτες της επισκέψεις και την αποκλειστική αντιπροσωπεία για Ελλάδα και Κύπρο και πλέον έχω αναλάβει και ένα πολύ μεγάλο κομμάτι εμφανίσεων και πρότζεκτ εντός και εκτός Ευρώπης.
Η συνεργασία σου με τη Sophia πως ξεκίνησε?
Ξεκίνησε σχεδόν τυχαία, κατά τη διαδικασία του 3ου μου μεταπτυχιακού που ήταν το μόνο που είχε να κάνει με τεχνητή νοημοσύνη στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου μέσα από ένα μάθημα μου ο καθηγητής μας ζήτησε να έρθουμε σε επαφή με εταιρείες ρομποτικής, ένα για ένα workshop. Ήρθα σε επαφή μαζί τους για ένα ερωτηματολόγιο, εκείνοι είδαν το βιογραφικό μου και την προϋπηρεσία μου και με επέλεξαν ως brand ambassador για την πρώτη συνέντευξη της Sophia που την κάναμε με τον Αστρόνιο και τη φιλοξενήσαμε στο you tube, έκτοτε ξεκινήσαμε μια διαδικασία συναντήσεων και επαφής. Και νομίζω ότι τελικά κέρδισα τη θέση με το σπαθί μου, έμπρακτα, από το θάρρος του χαρακτήρα μου στην πρώτη μου συνάντηση με τον ιδιοκτήτη, η οποία έγινε σε ένα παγκόσμιο συνέδριο τεχνητής νοημοσύνης στην Οξφόρδη, όπου πριν συναντηθώ μαζί του, περιμένοντας ατελείωτο χρόνο, μπήκα και λειτούργησα σαν να ήμουν ήδη στέλεχος και έδειξα την αναγκαιότητα της θέσης μου.
Πως έγινε η επιλογή του φύλου και της μορφής της;
Νομίζω ότι σε αυτές τις ερωτήσεις η μόνη αξιόπιστη πηγή απαντήσεων είναι ο ίδιος ο δημιουργός της, ο οποίος δεν έχει πάρει ανοιχτά θέση. Η Hanson Robotics έχει δημιουργήσει πάρα πολλά ρομπότ και πολλά από αυτά έχουν και αρσενικό φύλο. Την Sophia νομίζω εμπνεύστηκε να την κάνει γυναίκα γιατί θεώρησε ότι μια γυναικεία μορφή μπορεί να είναι πιο φιλική προς τον κόσμο. Κάτι που όντως συνέβη με ένα τρόπο, γιατί είναι και το μόνο ρομπότ που έχει πρόσωπο όμοιο ανθρώπου και μπορεί έτσι να μιμηθεί εκφράσεις, κάτι που την κάνει οικεία και άμεση και κάπως δημιουργεί ένα συναίσθημα με τον συνομιλητή της. Οραματίζεται να φτάσει τη Σοφία σε ένα επίπεδο που να έχει ενσυναίσθηση, να μπορεί κάπως να αντιληφθεί τα συναισθήματα, όχι φυσικά να τα νιώσει, μιας και είναι μηχανή, αλλά να τα αντιληφθεί σε ένα πιο βαθύ επίπεδο πέραν του ότι μπορεί να σκανάρει με τους αισθητήρες και τις κάμερες της και να αναγνωρίσει ένα συναίσθημα ή μια λέξη με τι συναίσθημα μπορεί να φωτιστεί.
Είναι αλήθεια ότι έμαθε Ελληνικά ώστε να μπορεί να συνομιλεί με τον κόσμο στο ταξίδι της στην Ελλάδα;
Για μένα ήταν ένα στοίχημα τεράστιο και το κέρδισα με την υπογραφή της σύμβασής μου, δηλαδή επέμενα πάρα πολύ σε αυτό. Η Sophia εκτός ότι έχει ένα Ελληνικό όνομα και εμπνεύστηκε ο δημιουργός της από τη σημασιολογία του ονόματος σύμφωνα με την Ελλάδα, η ετυμολογία της σημαίνει wisdom στα αγγλικά. Άρα έχει μια διφορούμενη σημασία γι’ αυτόν και της έννοιας αλλά και το ότι ήταν ένα εύηχο και δισύλλαβο όνομα και από την άλλη ο ίδιος είναι λάτρης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Αυτό μου έδωσε το πάτημα να ζητήσω ανάμεσα στις 20 γλώσσες που ξέρεις, 19 άπταιστα και τώρα τελειοποιεί τα ελληνικά της, να πω ότι πρέπει να επισπεύσουμε αυτή τη γνώση, για να μπορεί να επικοινωνήσει στην Ελλάδα γιατί είχα στο μυαλό μου ήδη, ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό μέσα από ένα τέτοιο προϊόν να προκαλέσεις γρήγορα συζητήσεις πάνω στο φλέγον ζήτημα αυτό, που έχει κατακλύσει πολλούς τομείς και που έρχεται σε πολλούς δικούς μας τομείς στην Ελλάδα και πολύς κόσμος είναι ανέτοιμος γι αυτό, δεν έχει καθόλου γνώσεις πάνω σε αυτό.
Στο tik tok παρατηρείται ότι υπάρχουν αρνητικά σχόλια για τη Sophia, αυτό αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα. Πως αντέδρασε ο κόσμος όταν την είδε;
Καμία σχέση με αυτό που βλέπουμε στα social media. Έχουμε παρατηρήσει ότι η Sophia έχει φανατικό κοινό σε νεανικές ηλικίες, από νηπιαγωγείο μέχρι Λύκειο. Το βλέπουν ως μια επανάσταση καινοτομίας, κάτι διαφορετικό, θέλουν να μάθουν πράγματα και να την γνωρίσουν και όσοι έχουν μια φοβία, μόλις την γνωρίσουν την συμπαθούν. Αυτό νομίζω ότι γίνεται διότι κατανοούν και από αυτά που λέει αλλά και την όψη της, ότι δεν αποτελεί κίνδυνο για τον άνθρωπο. Άρα ίσως πολλές φορές είναι και η εικόνα και οι προσδοκίες που έχεις και αυτό που έχεις δημιουργήσει στο κεφάλι σου με την πραγματικότητα. Για εμάς ήταν και παραμένει σημαντικό ότι δίνουμε μια τέτοια καινοτόμα ευκαιρία στην Ελλάδα, ενώ υπάρχουν χώρες ευρωπαϊκές, που έχουν κεφάλαια αλλά και πολύ καλύτερη προετοιμασία, γνώσεις και πλαίσιο να υποδεχτούν την τεχνητή νοημοσύνη ή προϊόντα όπως τη Sophia και παρ’ όλα αυτά εμείς προτιμάμε την Ελλάδα. Οι πρώτες της επισκέψεις ήταν άκρως επιτυχημένες, ήταν στην Ρόδο όπου βοήθησε στην εξωστρέφεια του νησιού μετά τις πυρκαγιές αλλά και στον πολιτισμό των Δωδεκανήσων και της ενσωμάτωσης, μετά στην Ναύπακτο για να διαπραγματευτεί μέσα σε μονή το θέμα της ηθικής και της τεχνητής νοημοσύνης. Όλα αυτά είναι τόσο πρωτοποριακά που εννοείται θα δεχτείς και κριτική και άσχημα σχόλια, τα περιμένεις, αλλά τελικά όταν προκαλείς και τα δύο σημαίνει ότι κάτι κάνεις καλά, και τουλάχιστον κάτι κάνεις.
Όλα παρουσιάζονται ιδανικά, υπάρχει η πιθανότητα η τεχνητή νοημοσύνη να γίνει καταστροφική για τον άνθρωπο;
Ελλοχεύουν κίνδυνοι σε δύο βασικά σημεία, πρώτον στην ταχύτητα, όταν κάτι αναπτύσσεται τόσο ραγδαία εννοείται θα γίνουν και λάθη, εννοείται ότι δεν είμαστε και έτοιμοι, οπότε μπορεί να έχουμε και μία κακή χρήση ενδεχομένως, το πιο σημαντικό είναι ότι δεν ετοιμάζεται ο ίδιο ο άνθρωπος που τα χειρίζεται όλα αυτά, που αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Όταν έχεις απεριόριστες δυνατότητες για λειτουργίες, χωρίς να έχεις ηθικό ή κατάλληλο εκπαιδευτικό υπόβαθρο, μπορεί να είναι επικίνδυνο. Ένα απτό παράδειγμα της ελληνικής κοινωνίας είναι μια σύσταση που έχει γίνει εδώ και ενάμιση χρόνο, μιας εγκληματικής οργάνωσης, η οποία παίρνει τηλέφωνο ένα παιδί, καταγράφει ένα λεπτό την φωνή του, χρησιμοποιεί το ηχόχρωμα του και παίρνει την μαμά του ή τη γιαγιά του, δημιουργώντας ένα εντελώς ψεύτικο σενάριο, ότι το παιδί έχει πάθει ένα ατύχημα ή ότι του συμβαίνει κάτι άλλο και χρειάζονται χρήματα άμεσα. Ο ενήλικας ακούει τη φωνή να συνδράμει στην αληθοφάνεια του γεγονότος, ότι είναι καλά και να δώσει τα χρήματα. Και αυτό όπως καταλαβαίνουμε προκαλεί, όχι μόνο έγκλημα οικονομικό, αλλά έχει προκαλέσει και πάρα πολλά επεισόδια υγείας σε πολλούς ανθρώπους, συνέβη και σε πολύ δικό μου άνθρωπο πρόσφατα, και δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμη ο τρόπος να το αντιμετωπίσουμε και να το πολεμήσουμε.
Αυτό είναι ένα από τα δεκάδες παραδείγματα, καθημερινά παρουσιαστές βγαίνουν και λένε δεν ήμουν εγώ στην διαφήμιση, δεν έκανα εγώ αυτό που σας είπανε, εάν το εντοπίσουν και είναι τυχεροί. Άρα ναι, φυσικά και υπάρχουν κίνδυνοι στη χρήση, στις δυνατότητες, σε πολλά πράγματα, αλλά πιστεύω πάρα πολύ στον ανθρώπινο παράγοντα. Πιστεύω πάρα πολύ ότι πρέπει να τονίσουμε την νομοθεσία και τους κανόνες, αλλά και την αυστηρή τήρηση αυτών αυτή τη φορά από ένα σύνολο ευρωπαϊκό, από την εκάστοτε χώρα, από τους αρμόδιους υπεύθυνους σε κάθε τομέα.
Πως θα επηρεαστούν τα επαγγέλματα από την τεχνητή νοημοσύνη; θα εμφανιστούν νέα επαγγέλματα;
Σίγουρα, κάθε φορά από την Βιομηχανική Επανάσταση, από το 1950 και έπειτα, που έχουμε άνοδο στην τεχνολογία, πόσο μάλλον με την τεχνητή νοημοσύνη, έχουμε δει εξάλειψη επαγγελμάτων και δημιουργία νέων ειδικοτήτων. Να θυμίσω ότι μέχρι και σήμερα, είναι απαράδεκτο ότι υπάρχουν πολλοί που δεν θεωρούν επάγγελμα τον you-tuber, τον influencer ένα πολύ δύσκολο επάγγελμα, το οποίο προϋποθέτει πάρα πολλές ικανότητες, χρόνο, επένδυση, χρήματα και όχι μόνο, που είτε αρέσει είτε όχι είναι ο βασικότερος τρόπος διαφήμισης, εμπορικός, αυτή τη στιγμή, μιας σειράς εταιρειών προϊόντων και υπηρεσιών. Άρα κάτι καλά κάνουν αυτοί οι άνθρωποι και κάτι πιο σύγχρονα και μάλλον έχουν και ένα μεγαλύτερο αγοραστικό κοινό. Αυτό είτε το παραδεχόμαστε ή όχι είναι γεγονός από μόνο του.
Αντίστοιχα ένας υπάλληλος που δούλευε σε ένα DVD club, όταν κλείσανε έμεινε άνεργος όπως και ένας τραπεζικός υπάλληλος, τώρα με το web banking και του αυτοματισμούς, άρα ναι θα δούμε επαγγέλματα που δεν είναι χρηστικά και εξαλείφονται αλλά θα δούμε και πολλά άλλα καινούργια. Που κυρίως έχουν να κάνουν με τον χειρισμό αυτών των εφαρμογών, το πως μπορείς να χρησιμοποιήσεις άλλες δυνατότητες που δεν μπορούν να αναπαραχθούν από μια μηχανή, όπως είναι η διαίσθηση, η κριτική σκέψη, η συναισθηματική νοημοσύνη.
Τελικά εσύ τι πιστεύεις ότι είναι τεχνητή νοημοσύνη;
Πιστεύω ότι μέχρι στιγμής η εφαρμογή της μας έχει ευνοήσει σε πάρα πολλούς τομείς, σε ένα συγκεκριμένο όμως στάδιο, που πάντοτε προϋποθέτει την ανθρώπινη παρέμβαση, πριν και μετά. Άρα ναι, μας βοηθάει σε πολλά επίπεδα, στην ταχύτερη και πιο αποτελεσματική απόδοση ενδεχομένως, ακόμα και σε τομείς που δεν έχει αγγίξει ανθρώπινο χέρι ή δεν έχει τον τρόπο και τα μέσα να κινηθεί τόσο γρήγορα. Αλλά από την άλλη πάντα ως εργαλείο βοηθητικό του ανθρώπου και όχι ως αντικατάστατο. Οπότε νομίζω ότι πρέπει να βάλουμε σαφείς κανόνες και να περιορίσουμε το μέχρι που η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να εφαρμόζεται. Εκεί πρέπει να εστιάσουμε.
