Ένα τριώροφο παλάτι, με ασύγκριτες ομορφιές και θαυμαστά στολίδια, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στα ομορφότερα των Βαλκανίων, φιλοτέχνησε η φύση στα σπλάχνα του λόφου Γκορίτσα, που στεφανώνει το γραφικό χωριό Πέραμα. Απαριθμεί 19 είδη σταλακτιτών και σταλαγμιτών, τη στιγμή που σε άλλα σπήλαια συναντώνται 6 -10 το πολύ είδη.
Το Σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων, βρίσκεται στα νότια του λόφου Γκορίτσα, στο υψηλότερο σημείο του κέντρου του χωριού Πέραμα, δέκα μέτρα υψηλότερα από τη μέση στάθμη της λίμνης Παμβώτιδας και σε υψόμετρο 480 μέτρων. Τα πόδια του λούζει η λίμνη Παμβώτιδα Ιωαννίνων.
Η πεδινή έκταση του λεκανοπεδίου αναπτύσσεται γύρω από τη λίμνη Παμβώτιδα και περιβάλλεται από διαδοχικά βουνά και υψίπεδα. Τα ψηλότερα σημεία του βρίσκονται βορειοδυτικά, με το όρος Μιτσικέλι (υψ. 1811 μ.) να δεσπόζει, ενώ τα χαμηλότερα αναπτύσσονται ανατολικά και νότια. Στο κέντρο, που βρίσκεται ανάμεσα στις νότιες πλαγιές του Μιτσικελίου, στους λόφους της πόλης και στο λόφο της Καστρίτσας, σχηματίζεται η λίμνη των Ιωαννίνων.
Η λίμνη επικοινωνούσε παλιότερα, μέσω ενός φυσικού αύλακα, με τη λίμνη της Λαψίστας, στο βορειοδυτικό τμήμα του λεκανοπεδίου, η οποία αποξηράνθηκε κατά τη δεκαετία του ’50, για να δημιουργηθεί ο κάμπος της Λαψίστας. Πολλοί ασβεστολιθικοί λόφοι διαμορφώνουν ένα ιδιαίτερο τοπίο, που συνδέεται με ιστορικές θέσεις, όπως Καστρίτσα, Μπιζάνι, Σπήλαιο Περάματος και Καστρί Γαρδικίου.
Η ανακάλυψη του Σπηλαίου Περάματος
Παλαιοί κάτοικοι των Ιωαννίνων, διηγούνται ότι η είσοδος του Σπηλαίου ήταν γνωστή πριν από το 1900 και ότι ο μπέης Χολιάσης Εφέντης την έκλεισε περί το 1907 για λόγους ασφαλείας. Από τότε όμως τίποτα δε θύμιζε την ύπαρξή του. Γνωστό έγινε κατά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο από κατοίκους του χωριού, οι οποίοι κρύβονταν στα κοιλώματα του λόφου Γκορίτσα, για να προφυλαχθούν από τους βομβαρδισμούς των αεροπλάνων.
Το εσωτερικό ωστόσο του Σπηλαίου παρέμεινε άγνωστο, από το φόβο ή και το δέος που προκαλούσε, γιατί έπρεπε να προχωρήσει κανείς έρποντας επί 100 περίπου μέτρα, για να φτάσει σε θαλάμους με ψηλές οροφές. Μετά τον πόλεμο, και συγκεκριμένα το έτος 1951, περνώντας από εκεί τυχαία ο γεωλόγος-σπηλαιολόγος, Ιωάννης Πετρόχειλος έμαθε για την ύπαρξή του.
Εισχώρησε σε αυτό και θαύμαζε επί ατέλειωτες ώρες το έξοχο αριστούργημα της ελληνικής φύσης, το πρώτο σε μέγεθος και ομορφιά που συναντούσε στον τόπο μας. Οι εξερευνήσεις συνεχίστηκαν κατά τα έτη 1953-1956, οπότε και αποκαλύφθηκαν νέα διαμερίσματα. Μεγαλόπρεποι διάδρομοι, εκτεταμένοι θάλαμοι καθώς και ο πλούσιος και πρωτόφαντος στολισμός του παρέπεμπαν σε πολυτελές παλάτι, όπου μόνο χθόνιοι θεοί θα μπορούσαν να κατοικούν.
Το Σπήλαιο Περάματος αφιερώθηκε στον Πλούτωνα και την Περσεφόνη.
Ένα ιδανικό μέρος για τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού που μπορείτε να ανακαλύψετε ιδίοις όμασι.
