Ακίνδυνα είναι τα φίδια- νερόφιδα σωστότερα – που βλέπουν περαστικοί αυτές τις μέρες περιμετρικά της Λίμνης Παμβώτιδας, σύμφωνα με μια επιστημονική περιγραφή που απευθύνεται στο epirusgate.gr μετά τη δημοσίευση σχετικής καταγγελίας από πολίτη, για ύπαρξη φωλιών επικίνδυνων φιδιών στο σημείο 12.
O κ. Ταξιάρχης Δανέλης, Βιολόγος MSci, απόφοιτος τΒΕΤ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων παρουσιάζει το είδος φιδιού που ενδημεί στην Παμβώτιδα και αναλύει γιατί δεν είναι καθόλου επικίνδυνο βάσει της διεθνούς επιστημονικής βιβλιογραφίας.
Η απάντηση του κ. Δανέλη έχει ως εξής:
Πλήρως αβάσιμη μπορεί να χαρακτηριστεί η έκκληση πολίτη των Ιωαννίνων σχετικά με την παρέμβαση λόγω παρουσίας φωλιάς οικογένειας φιδιών και επικείμενου κινδύνου αυτής.
Πρώτον, τόσο από επιτόπια παρατήρηση όσο και από τις δημοσιευμένες φωτογραφίες (εφόσον αποτελούν τεκμήρια των ζώων στα οποία αναφέρεται ο πολίτης και δεν προέρχονται από φωτογραφικό στοκ), το είδος φιδιού είναι το Λιμνοφίδο Natrix tessellata. Το είδος απαντάται με υψηλή συχνότητα λόγω της αυξημένης πυκνότητάς του στη Λίμνη Παμβώτιδα και παρόλο που σε κάποιες περιπτώσεις τα θηλυκά μπορούν να φτάσουν τα 1,20 μέτρα, είναι παντελώς ακίνδυνο αφού όχι μόνο δε επιχειρεί να δαγκώσει αλλά μάλιστα έχει υιοθετήσει εντυπωσιακούς παθητικούς μηχανισμούς άμυνας. Συγκεκριμένα παριστάνει το ψόφιο, εκκρίνοντας δύσοσμες ουσίες και σε ακραίες περιπτώσεις φτύνει μέχρι και αίμα για να «πείσει» τον εν δυνάμει θηρευτή του. Το τελευταίο αυτό χαρακτηριστικό έγινε πρόσφατα γνωστό στο ευρύ κοινό από ξενόγλωσσα και ελληνικά δημοσιεύματα (βλ. «Νέα Μελέτη: Μερικά φίδια σκηνοθετούν περίτεχνους ψεύτικους θανάτους για να ξεφύγουν από τον κίνδυνο» https://www.pet-in.gr/nea/nea-meleti-merika-fidia-skinothetoyn-peritechnoys-pseytikoys-thanatoys-na-xefygoyn-ton-kindyno/30354/ ).
Δεύτερον, όπως αναφέρεται στην έκκληση του, τα συγκεκριμένα «πρόκεινται για φίδια και όχι για νερόφιδα». Αυτό από μόνο του δεν ευσταθή καθώς τα νερόφιδα (τα οποία στην καθομιλουμένη αποκαλούνται τα φίδια του γένους Natrix και κατ’ επέκταση οποιοδήποτε φίδι που συναντάται σε υδάτινο σώμα) ανήκουν στην ζωική ομάδα των Φιδιών (δηλαδή Υπόταξη Serpentes – Οφίδια). Η εσφαλμένη αυτή διάγνωση πιθανόν να οφείλεται στην ποικιλομορφία των Λιμνόφιδων. Παρόλο που η πιο κοινή μορφή τους είναι η φαιοπράσινη με τις μαύρες κηλίδες (μορφή «ζάρι» εξ’ ου και η αγγλιστί ονομασία του είδους Dice snake), υπάρχει επιπλέον η μονόχρωμη (φαιοπράσινη) μορφή όσο και η μελανιστική (μαύρη) μορφή, που απαντώνται όλες στην Λίμνη Παμβώτιδα. Η ποικιλότητα αυτή πρέπει να γίνει αντιληπτή ως ενδοειδική όπως αντίστοιχα στον άνθρωπο υπάρχουν ξανθοί και μελαχρινοί, λευκοί και μελαμψοί, ανήκοντας όμως όλοι στο ανθρώπινο είδος.
Τρίτον, η Λίμνη Παμβώτιδα αποτελεί ένα φυσικό οικοσύστημα, δυστυχώς αρκετά επιβαρυμένο, το οποίο προστατεύεται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία (ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 με κωδικό GR2130005). Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η παρουσία άγριας ζωής όχι μόνο είναι αναπόφευκτη, ακόμα και στα πιο επισκέψιμα από τους ανθρώπους σημεία, αλλά και πρέπει να είναι απολύτως ανεκτή για να επιτευχθεί η ισορροπία με το περιβάλλον. Αυτό το περιβάλλον της Λίμνης Παμβώτιδας είναι που προσφέρει το απαράμιλλο φυσικό κάλλος των Ιωαννίνων για το οποίο η πόλη είναι γνωστή και τα Λιμνόφιδα, όπως και κάθε άλλη παρεξηγημένη μορφή ζωής, είναι μέρος του.
Τέτοιου είδους εκκλήσεις δε βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και οφείλονται κατά κύριο λόγο στην αμάθεια και την άγνοια του ευρύτερου κοινού. Παρόλο που ζούμε στην εποχή της πληροφόρησης, οδηγούμαστε στην παραπληροφόρηση και την τρομολαγνεία. Κατ’ επέκταση το φαινόμενο αυτό αποτελεί συνέπεια της γενικότερης υποβάθμισης των φυσικών επιστημών και δη της βιολογίας, όπως περίτρανα απέδειξε η περίοδος του κορωναϊού, καθώς και των επιμέρους της κλάδους, αυτών της οικολογίας και ζωολογίας.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το οικοσύστημα της προστατευόμενης περιοχής της Λίμνης Παμβώτιδας μπορεί κανείς να αναζητήσει το έργο της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Ηπείρου (τέως Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας) καθώς και των αντίστοιχων εργαστηρίων του τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών & Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, που ειδικεύονται με την πολυετή ερευνητική τους δουλειά.
Περισσότερες πληροφορίες για το Λιμνόφιδο:
Άτλαντας Ερπετών και Αμφιβίων της Ελλάδας: https://herpatlas.gr/herp-finder/natrix-tessellata/
Herpetofaunagr: http://www.herpetofauna.gr/index.php?module=cats&page=read&id=169
Ακολουθήστε το
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.