Σαν σήμερα 23-2-1968 η πτώση δύο αεροσκάφων στον Κοκκινόλακο της Πίνδου κοντά στις Πηγές Άρτας.
Κάθε χρόνο σαν σήμερα, ψηλά σε μια βουνοκορφή της Πίνδου, δυο μαύρες σκιές που μοιάζουν με διπλωμένα φτερά αετών πετούν πάνω από το χιονισμένο Κοκκινόλακο . Το τσακισμένο φτερούγισμά τους μας φέρνει στη μνήμη μας δυο αεροπόρους μας που πριν από πενήντα τρία χρόνια, συνάντησαν εκεί τη μοίρα τους και έγιναν αθάνατοι.
AΝΑΦΟΡΑ ΜΝΗΜΗΣ
ΓΙΑ ΔΥΟ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΥΣ ΠΙΛΟΤΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
Βαρύς ο φόρος της Πολεμικής αεροπορίας από ατυχήματα πτώσης αεροσκαφών και ελικοπτέρων. Εκατοντάδες πιλότοι γεμίζουν το λεύκωμα πεσόντων της Πολεμικής Αεροπορίας « υπέρ πατρίδος» φυλάσσοντας τις εναέριες Θερμοπύλες. Από όλους σχεδόν ξεχασμένοι όμως. Δεν ζητούν τίποτε άλλο παρά μόνο την ενθύμηση και την τιμή της θυσίας τους .
Έτσι ηθικό καθήκον για έναν ελάχιστο φόρο τιμής με ώθησε και εμένα να αφιερώσω αυτές τις λίγες γραμμές σε δύο αεροπόρους μας που έμελλε να χάσουν τη ζωή τους εν ώρα καθήκοντος στις βουνοκορφές της Πίνδου κοντά στο χωρίο μου στις Πηγές Άρτας
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ…………
«Στις Πίνδου τις Βουνοκορφές
αίφνης βροντάν δυο αστραπές
κι’από της Άρτας τις Πηγές
είδαν αυτές, σαν δυο ψυχές!»
Σπυρος Κίκερης Σμήναρχος Ε.Α
Σαν σήμερα πριν 56 ακριβώς χρόνια στις 23 Φεβρουαρίου του 1968 ημέρα Παρασκευή δύο αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας τύπου F-84F με έδρα το Αεροδρόμιο της Λάρισας εκτελώντας διατεταγμένη αποστολή εικονικής προσβολής του αεροδρομίου της Πρέβεζας ( μαρτυρία Σμήναρχου Σ.Κίκερη), και γυρίζοντας στην βάση τους προσέκρουσαν στην κορυφή του όρους Κανάλια, τον Κοκκινόλακο (ύψος 1.750 μέτρα), δύο μίλια βορειοδυτικά του χωριού Πηγές, Αποτέλεσμα ήταν τη συντριβή τους και ο θάνατος των δύο χειριστών πριν προλάβουν να χρησιμοποιήσουν τα εκτινασσόμενα καθίσματα . Το ένα προσέκρουσε στην πλαγιά κάτω από το ΄΄Αγκάθι΄΄ του Κοκκινόλακου. Το δεύτερο προσέκρουσε λίγα μέτρα πριν την κορυφή πάνω από την περιοχή της Ελάτης με απόσταση μεταξύ των 800 μέτρα περίπου . Χειριστές των δύο αεροσκαφών ήταν ο Σμηναγός Βενετσάνος Άγγελος ετών 32 από την Καλαμάτα και ο Σμηναγός Κουθουρίδης Γεώργιος ετών 29 απο την Καμπάνη Κιλκίς. Το τρίτο Α/Φ του σχηματισμού με πιλότο τον Υποσμηναγό Δημήτριο Αρσένη πέρασε την κορυφή και έφτασε στην μονάδα του στη Λάρισα. Δεν μπορούσε όμως να προσδιορίσει το ακριβές σημείο που συνετρίβησαν.
Πιθανό αίτιό του ίσως να ήταν η πυκνή νέφωση που επικρατούσε στην περιοχή ένεκα της οποίας ο σχηματισμός τριών αεροσκαφών δεν αντελήφθη εγκαίρως την χιονισμένη οροσειρά με αποτέλεσμα την πτώση και συντριβή των δύο αεροσκαφών που πετούσαν παράλληλα στο ίδιο ύψος, ενώ το τρίτο που πετούσε ποιο ψηλά μπόρεσε να αποφύγει την πρόσκρουση και έφτασε στην Λάρισα, χωρίς να γνωρίζει το ακριβές σημείο που χάθηκαν τα άλλα δύο. Μόλις 15 μέτρα ποιο ψηλά ήθελαν να περάσουν την βουνοκορφή. Παιχνίδι και αυτό της μοίρας τους.
Επί τρεις-τέσσερις ημέρες αεροπλάνα και ελικόπτερα πετούσαν σε όλη την περιοχή που ήταν καλυμμένη με πολύ χιόνι μέχρι να εντοπίσουν το σημείο πτώσης των αεροσκαφών. Όταν κατόρθωσαν να εντοπίσουν το σημείο πρόσκρουσης στην κορυφή του Κοκινόλακου σε μία απότομη πλαγιά του το ένα και στην ορογραμμη δυτικά του στην Ελάτη το άλλο, σε απόσταση μεταξύ των 800-1000 μέτρα
Από τη κατόπτευση της περιοχής με ελικόπτερο διαπίστωσαν ότι η προσέγγισή ήταν αδύνατη. Έτσι κάτοικοι του χωριού μας με την δύναμη της Εθνοφυλακής επικεφαλής ,χωρίς εξοπλισμό και εφόδια σχημάτισαν μία ομάδα. Μέσα σε αντίξοες συνθήκες μετά από πεζοπορία ωρών, στο παγωμένο χιόνι, δεμένοι ο ένας με τον άλλον με σχοινιά, έφτασαν στο σημείο όπου ήταν τα συντρίμμια και περισυνέλλεξαν την σορό του ενός πιλότου του Αγγελου Βενετσάνου (ότι απέμεινε από αυτόν) και την κατέβασαν μέσα σε κουβέρτες στο χωριό από όπου και αυτήν παρέλαβε ελικόπτερο της Πολεμικής αεροπορίας. Πολλά κομμάτια που περισυλλέγησαν από συγχωριανούς μας φορτωμένα σε μουλάρια αποτελέσαν για καιρό αντικείμενο περιέργειας για όλους .
Τίποτε δεν θυμίζει σήμερα στους στρατοκόπους το τραγικό συμβάν στο σημείο εκείνο παρά μόνο μικρά κομμάτια από τα συντρίμμια που βρίσκονται ακόμα και σήμερα διάσπαρτα, καθώς και ένα αχνό το αποτύπωμα της σφοδρής πρόσκρουσης στο έδαφος.
Τίποτε δεν θυμίζει σήμερα στους στρατοκόπους το τραγικό συμβάν στο σημείο εκείνο παρά μόνο μικρά κομμάτια από τα συντρίμμια που βρίσκονται ακόμα και σήμερα διάσπαρτα, καθώς και ένα αχνό το αποτύπωμα της σφοδρής πρόσκρουσης στο έδαφος.
Θυμάμαι –παιδί τότε- πολύ έντονα το γεγονός αυτό και χαρακτηριστικά την μεταφορά των νεκρών πιλότων στο «Αητολίθι» τοποθεσία των Πηγών που ήταν το ελικόπτερο, αλλά και τον θρήνο των συγχωριανών μου για το χαμό τους.. Ενός εξ αυτών του Σμηναγού ΄Αγγελου Βενετσάνου 32 ετών με καταγωγή από την Καλαμάτα βρήκαν και την ταυτότητά του.
Δύο Πιλότοι ήρωες .
Δύο περήφανοι αετοί που άφησαν την τελευταία τους πνοή σε μια βουνοκορφή της Πίνδου ποτίζοντάς την με το αίμα τους. Μαζί με τους υπόλοιπους πεσόντες θα μας θυμίζουν πάντα την αφοσίωση και την αυταπάρνηση στο καθήκον για την προστασία της πατρίδας μας από κάθε επιβουλή .
Να επισημάνουμε ότι μετά το αναλυτικό ρεπορτάζ από την δημοσιογράφο και ανταποκρίτρια του Α.Π.Ε και του STAR Μαίρης Τζώρα, τον Νοέμβριο του 2022 επικοινώνησαν μαζί μας – για πρώτη φορά- συγγενείς των δύο αεροπόρων. Ο ένας εξ αυτών είναι πρώτος εξάδελφος του Άγγελου Βενετσιάνου και ο οποίος αγνοούσε τις συνθήκες και το σημείο που έπεσαν, ενώ συγκινημένος εξεδήλωσε την επιθυμία να επισκεφθεί το σημείο του συμβάντος.
Επίσης με πρωτοβουλία του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Ι.Ναού Ελάτης και του Ιερέα του Γεράσιμου Στέργιου τελέστηκε στις 19-2-2023 για πρώτη φορά επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών τους παρουσία επισήμων και Αρχών. Αποτελεί Καθήκον όλων μας να τους έχουμε παράδειγμα να θυμόμαστε τη θυσία τους και να τους τιμούμε. Καθήκον των Πηγιωτών να φτιάξουμε ένα απέριττο ΜΝΗΜΕΊΟ στην κορυφή του Κοκκινόλακου. Εκεί στον τόπο της τραγωδίας δίπλα από το σημείο πτώσης του Αεροπλάνου για να θυμίζει την θυσία τους στο βωμό του καθήκοντος Εμείς θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την απόδοση τιμής στη μνήμη αυτών των Ηρώων και από την επίσημη Πολιτεία.. Κλείνουμε την τιμητική αναφορά μας με τα λόγια του Περικλέους στον Επιτάφιο
Για το θέμα αυτό, η Αδελφότητα Πηγιωτών ΄Αρτας έχει απευθύνει σχετικές επιστολές στο ΓΕΑ και στο Υπουργείο Άμυνας, ενώ προτίθεται να απευθυνθεί και σε άλλους φορείς προκειμένου αυτό να γίνει πράξη έστω και μετά από τόσα χρόνια. Είναι χρέος τιμής που δεν υπόκειται σε δημοσιονομικές συγκυρίες σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή. Δεν μπορεί αυτές να καθορίζουν ούτε να ακυρώνουν την υποχρέωση της Πολιτείας προς αυτούς αλλά και τη θέλησή μας να τιμήσουμε με προσήκοντα τρόπο τους υπέρ Πατρίδος πεσόντες.
Δύο Πιλότοι ήρωες. Δύο περήφανοι αετοί που άφησαν την τελευταία τους πνοή σε μια βουνοκορφή της Πίνδου ποτίζοντάς την με το αίμα τους. Μαζί με τους υπόλοιπους πεσόντες θα μας θυμίζουν πάντα την αφοσίωση και την αυταπάρνηση στο καθήκον για την προστασία της πατρίδας μας από κάθε επιβουλή Τίποτε δεν θυμίζει σήμερα στους στρατοκόπους το τραγικό συμβάν στο σημείο εκείνο, παρά μόνο μικρά κομμάτια από τα συντρίμμια που βρίσκονται ακόμα και σήμερα διάσπαρτα, καθώς και ένα αχνό το αποτύπωμα της σφοδρής πρόσκρουσης .
Καθήκον δικό μας μας να τους έχουμε παράδειγμα να θυμόμαστε τη θυσία τους και να τους τιμούμε. Καθήκον των Πηγιωτών να τους φτιάξουμε ένα μνημείο στην κορυφή του Κοκκινόλακου.
Κλείνοντας την αναφορά του γεγονότος δεν μπορούμε να μην τους αφιερώσουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του Επιτάφιου λόγου –Το Ιερό Ευαγγέλιο της Φυλής μας- που εκφώνησε ο Περικλής στον Κεραμικό για τούς νεκρούς των Αθηναίων του Α¨ Πελοποννησιακού πολέμου το 430π.Χ και που είναι πάντα σαν τότε, επίκαιρο για όλους τους υπέρ πατρίδας πεσόντες
ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ….
«Στάθηκαν αντάξιοι τῆς πολιτείας ποὺ τοὺς ἀνάθρεψε…………
Πρέπει νὰ βλέπετε τὸ μεγαλεῖο τῆς πολιτείας στὶς καθημερινὲς της ἐκδηλώσεις καὶ να συλλογίζεστε πὼς τῆς τὸ ἔδωσαν ἄνδρες γενναῖοι ποὺ εἶχαν τὸ αἴσθημα τοῦ καθήκοντος καὶ μεγάλη φιλοτιμία σὲ κάθε ἔργο ποὺ ἀναλάμβαναν. Ἄν, καμιά φορά, ατυχούσαν σὲ κάποιο ἐγχείρημα, δὲν στεροῦσαν ὅμως τὴν πατρίδα ἀπ’ τὴν ἀνδρεία τους, γιατὶ θεωροῦσαν πὼς ἡ ὡραιότερη κοινὴ προσφορὰ ἦταν νὰ θυσιαστοῦν γι’ αὐτήν.
Ὅλοι μαζὶ τῆς πρόσφεραν τὴ ζωή τους κι ὁ καθένας τους λάμβανε ἀθάνατο ἔπαινο καὶ δοξασμένο τάφο, ὄχι τόσο αὐτὸν ὅπου κοίτονται, ὅσο τὴν μνήμη ἐκείνων ποὺ θὰ θέλουν νὰ τοὺς δοξάσουν, γιατὶ τάφος τῶν μεγάλων εἶναι ἡ πᾶσα γῆ καὶ δὲν φανερώνεται ἀπὸ τὴν ὲπιγραφὴ μιὰς στήλης στὴν πατρική τους χώρα. Καὶ στὰ πιὸ μακρινὰ μέρη, ἡ μνήμη τους, ἄγραφη, μένει ζωηρότερη μέσα στὶς ψυχές, περισσότερο γιὰ τὴν ἀνδρεία τους παρὰ γιὰ τὸ ἔργο ποὺ ἔκαναν.»
«Ανδρών επιφανών πάσα γη Τάφος»…
Ως αφιέρωμα, οι στίχοι του ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟΥ
Ας μη βρέξει ποτέ
το σύννεφον, και ο άνεμος
σκληρός ας μή σκορπίση
το χώμα το μακάριον
που σας σκεπάζει.
Ας το δροσίση πάντοτε
με τ’ αργυρά της δάκρυα
η ροδόπεπλος κόρη’
και αυτού ας ξεφυτρώνουν
αιώνια τ’ άνθη.
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ Β.ΚΑΠΕΡΩΝΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΠΗΓΙΩΤΩΝ ΑΡΤΑΣ
