Tου Θανάση Μανταλόβα
Η Μεταπολίτευση
50 χρόνια μετά την ιστορική διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου, η ίδρυση του ΠΑΣΟΚ από τον Ανδρέα Παπανδρέου καθόρισε ανεξίτηλα την πορεία της χώρας στη νεότερη ιστορική της περίοδο.
Πολιτικοί αγώνες και αγωνίες δεκαετιών της Κεντροαριστεράς, ελπίδες ανεκπλήρωτες, κοινωνικά αιτήματα και ανάγκες της πλειονότητας των Ελλήνων πολιτών, εκφράστηκαν μέσα από τη ρηξικέλευθη σύλληψη της δημιουργίας του ΠΑΣΟΚ. Δημιουργήθηκε μια νέα κοινωνική και πολιτική προοδευτική πλειοψηφία, ανατρέποντας μετεμφυλιακά διχαστικά πρότυπα, κόβοντας τις ρίζες του συντηρητισμού και της εξάρτησης, θεμελιώνοντας τις βάσεις για ελευθερία, δημοκρατία, δικαιοσύνη, ισονομία και ισοπολιτεία και βάζοντας ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στα βήματα προόδου, εκδημοκρατισμού, εκσυγχρονισμού και κοινωνικής δικαιοσύνης της χώρας.
Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε ο θετικός πρωταγωνιστής της μεταπολίτευσης. Το θετικό κεκτημένο της χώρας είναι κατά κύριο λόγο έργο του ΠΑΣΟΚ. Από την εθνική συμφιλίωση και το στέριωμα της δημοκρατίας, από το κοινωνικό κράτος μέχρι τις αναπτυξιακές υποδομές, από την ανασύνθεση του κοινωνικού ιστού της χώρας και τη δημιουργία ευκαιριών για κοινωνική άνοδο σε μεγάλα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας.
Το ΠΑΣΟΚ της κρίσης
Η πορεία των 50 χρόνων του ΠΑΣΟΚ συνοδεύτηκε όμως και από σημαντικά λάθη.
Προσχώρησε ή ενέδωσε σε πολιτικές που υπηρετούσαν ένα μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας που δεν στηρίζονταν πάντα στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, επικράτησαν πολιτικές αντιλήψεις που υπέτασσαν την κοινωνική και συλλογική αναγκαιότητα τομών και ρήξεων στη θεωρία του πολιτικού κόστους, αλλά και στη δύναμη των οργανωμένων συντεχνιών, αναπτύχθηκαν πολιτικά πελατειακά δίκτυα που οδήγησαν σε μια εκφυλιστική και αναποτελεσματική λειτουργία του κράτους.
Όταν η χώρα αναγκάστηκε να προσφύγει στο μηχανισμό στήριξης προκειμένου να αποφύγει την οικονομική χρεοκοπία, η κοινωνία χρέωσε αποκλειστικά στο ΠΑΣΟΚ την εφαρμογή των επώδυνων μνημονιακών πολιτικών, παρόλο που η προηγούμενη ανέμελη δεξιά διακυβέρνηση έφερε την μεγαλύτερη ευθύνη της οικονομικής εκτροπής, ενώ η αριστερή δημαγωγική πλειοδοσία φρόντισε πρώτα να ακυρώσει κάθε προσπάθεια εθνικής συνεννόησης, έχοντας ως κατάληξη την κυνική εξαπάτηση του ελληνικού λαού, την φορολογική αφαίμαξη, την κοινωνική παραίτηση, την απαξίωση και τον ευτελισμό της πολιτικής, που έως σήμερα συνεχίζεσαι αδιατάρακτα, σε υπερθετικό μάλιστα βαθμό.
Το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε για μεγάλο διάστημα, στο επίκεντρο μιας δίνης, στον πυρήνα μιας πρωτόγνωρης κρίσης που αμφισβήτησε τον πυρήνα της πολιτικής του ύπαρξης και παρουσίας. Λανθασμένες επιλογές οδήγησαν στην πολιτική και ηθική από-νομιμοποίησή του και στη διάβρωση των δεσμών του με κοινωνικές και παραγωγικές ομάδες που παραδοσιακά ήταν σύμμαχοί του.
Παρά ταύτα άντεξε στα πολύ δύσκολα, κατάφερε να επιβιώσει πολιτικά αποδεικνύοντας ό,τι έχει βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Αρκεί όμως αυτό;
Το σημερινό αδιέξοδο
Όταν σημαντικά τμήματα της κοινωνίας από διαφορετικά στρώματα αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται, ότι είναι «εκτός των τειχών»; Όταν νιώθουν πως η πολιτική έχει αποσυνδεθεί από την καθημερινή ζωή τους ή έχει χάσει την ικανότητα να δίνει αποτελεσματικές λύσεις στα κοινωνικά προβλήματα; Όταν η απογοήτευσή τους από το πολιτικό σύστημα μετουσιώνεται σε αγανάκτηση, πολλές φορές και σε οργή;
Η ελληνική κοινωνία βιώνει σήμερα τις συντηρητικές πολιτικές της κυβέρνησης της ΝΔ που ταυτίστηκαν με την αλαζονεία της εξουσίας και την υπονόμευση της δημοκρατικής λειτουργίας των θεσμών, την αναποτελεσματικότητα του «επιτελικού κράτους», την αναξιοκρατία και την οικειοποίηση του κράτους ως λάφυρο, την προκλητική εύνοια προς μια μικρή επιχειρηματική ολιγαρχία πολυεθνικών και κερδοσκόπων που συγκεντρώνει υπερκέρδη όταν η κάθε ελληνική οικογένεια αντιμετωπίζει την αγωνία της επιβίωσης, την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα για το μέλλον.
Με πλήρη αυτογνωσία για λάθη και παραλείψεις, με πολιτική ωριμότητα αλλά και με θαρρετό λόγο οφείλουμε να δράσουμε για την επαναφορά του ΠΑΣΟΚ, γιατί μέσα από αυτό περνάει όχι μόνο η ιστορική προοπτική της παράταξης, αλλά της ίδιας της χώρας. Η αλλαγή πολιτικής που έχει ανάγκη η χώρα μας, δεν είναι απλά ένας ευκαιριακός εκλογικός στόχος για την προοδευτική και δημοκρατική παράταξη. Είναι όρος επιβίωσης και ανάπτυξης του έθνους.
Αυτό πρέπει να είναι το έργο της νέας ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ.
Η νέα ιστορική ανάγκη
Όσο αυτονόητη προβάλλει – και είναι – η ανάδειξη νέου αρχηγού, αλλά και νέας ηγεσίας, αποτελεί προδήλως πολιτική ανοησία να πιστεύει κανείς πως η πολιτική επαναφορά του ΠΑΣΟΚ και η απάντηση τόσο στην κρίση πολιτικής εμπιστοσύνης και εκπροσώπησης που διαπερνά την κοινωνία, όσο και στην πολιτική ασσυμετρία που τροφοδοτεί η –εναπομείνασα- πολιτική ισχύ της ΝΔ, μπορεί να εξαντληθεί ή να περιχαρακωθεί, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας που αφορά στην αναζήτηση απλώς νέου ηγέτη. Θα αποδειχθεί τούτο, πολύ σύντομα, περιορισμένης πολιτικής και εκλογικής αποδοτικότητας για το ΠΑΣΟΚ, γιατί πολύ απλά είναι ήσσονος σημασίας για την κοινωνία.
Απαιτούνται ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες και δράσεις που θα απευθύνονται στην κοινωνία και όχι στο εσωτερικό των κομματικών επιτελείων, που απλά ενδιαφέρονται για την ανανέωση του ρόλου τους και της θέσης τους.
Η πολιτική επανεκκίνηση του ΠΑΣΟΚ προϋποθέτει νέα ωριμότητα και αυτογνωσία, ρήξη με στερεότυπα, πολιτικές πρακτικές και ηθικές συμπεριφορές που κυριάρχησαν στον μεταπολιτευτικό κύκλο και συγκροτούν ένα αποκρουστικό προς την κοινωνία πολιτικό πρόσωπο.
Επιβάλλει την ανάδειξη νέων οικονομικών, αναπτυξιακών και κοινωνικών προτύπων που απεγκλωβίζουν από την αναξιοκρατία και τη μετριοκρατία τις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας και θέτουν στο επίκεντρο τις ανάγκες των καθημερινών ανθρώπων και μιας κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από την αγωνία της επιβίωσης, την ανασφάλεια του εργαζόμενου, την απόγνωση του ελεύθερου επαγγελματία και του αγρότη, την απελπισία του άνεργου νέου, τη λεηλασία της περιουσίας των νοικοκυριών από funds και επιτήδειους, την εμπορευματοποίηση της υγείας, την απαισιοδοξία και την αβεβαιότητα για το μέλλον.
Το ΠΑΣΟΚ έχει ανάγκη σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, από ένα νέο ΄74. Η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη ξανά να αγκαλιάσει ένα τέτοιο εγχείρημα.
Ακολουθήστε το
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
