ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΟΥ ΠΕΖΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ ΣΤΙΣ 14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1913
ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΙΖΑΝΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟ ΧΡΙΣΤΟ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ.
Απέναντι από το ιστορικό κτίριο της Ζωσιμαίας Σχολής, στον τοίχο του αρχοντικού του Γιαννάκη Λάππα είναι καρφωμένη η πινακίδα που επέμενε, από παλιά, να μου θυμίζει ότι ο δρόμος που κατηφορίζει προς την οδό Ανεξαρτησίας είναι η “Οδός Κωνσταντίνου Τσιριγώτη”. Ποτέ δεν ενδιαφέρθηκα να μάθω, ούτε κανένας προσπάθησε να με πληροφορήσει ποιος ήταν ο Τσιριγώτης. Με το άκουσμα αυτού του ονόματος στη μνήμη μου επανέρχονταν μόνο τα φτωχομάγαζα του δρόμου, σκηνές ανατολίτικης αγοράς και το Χάνι του Θανόπουλου.
Ο προηγούμενος δήμαρχος της πόλης, είχε την καλή ιδέα να συμπληρώσει τις πινακίδες σήμανσης των δρόμων, με αναγραφή και της κυρίαρχης ιδιότητας των τιμωμένων προσώπων. Έτσι λοιπόν ξαναπερνώντας απ’ αυτόν τον δρόμο έμαθα ότι ο Κωνσταντίνος Τσιριγώτης (1873 – 1913) ήταν “Ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων”.
Αποφάσισα να μάθω περισσότερα. Ηλεκτρονικός υπολογιστής, ιντερνέτ, μηχανές αναζήτησης. Πλήρης αποτυχία! Κωνσταντίνος Τσιριγώτης: άγνωστος, ανύπαρκτος! Επόμενος σταθμός δύο έγκριτες Εγκυκλοπαίδειες, μία σύγχρονη και μία παλαιότερη. Πάλι τα ίδια! Κωνσταντίνος Τσιριγώτης: άγνωστος, ανύπαρκτος!
Όμως η πινακίδα καρφωμένη στον τοίχο του αρχοντικού επιμένει. “Οδός Κ. Τσιριγώτη – Ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων (1873 – 1913)” Επιμένω κι’ εγώ. Εγκαταλείπω την σύγχρονη τεχνολογία, τις φανταχτερές εκδόσεις, τις απατηλές υποσχέσεις και τις αυταπάτες μου. Καταφεύγω σ’ αυτούς που με πάθος, με σεβασμό και με αφοσίωση συγκεντρώνουν, διαφυλάσσουν και μελετάν κιτρινισμένα χαρτιά και ιερά κειμήλια, μετουσιώνοντας συρτάρια και ράφια από χώρους διαφύλαξης σε θησαυροφυλάκια της ιστορίας μας.
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο της Ηπειρωτικής Εταιρίας “1906 – 2006, 100 χρόνια δράσης και προσφοράς για την Ήπειρο” (Αθήνα 2007) στέκομαι στο άρθρο του Απόφοιτου της Ζωσιμαίας Σχολής, φιλόλογου και ιστορικού, Απόστολου Παπαθεοδώρου που έχει τον τίτλο “Η Ηπειρωτική Εταιρεία (1906 – 2006) και από εκεί μαθαίνω ότι:
……… Στην υπόδουλη τότε Ήπειρο η “Ηπειρωτική Εταιρία” (Η.Ε.) αναπτύχθηκε με τις Μυστικές Υπηρεσίες (Μ.Υ.) υπαγόμενες στο Γενικό Προξενείο Ιωαννίνων, οργανωμένες σε Διευθύνσεις: Α’ Ιωαννίνων, Β’ Πρεβέζης και Γ’ Αργυροκάστρου περί της οποίας δεν εσώθησαν στοιχεία δραστηριοτήτων.
Εδιοικούντο, συνήθως, από Αξιωματικούς με ψευδώνυμα και διάφορες “ψευδοϊδιότητες” (υπαλλήλους κ.α.) αλλά συνεργάζοντο και με άλλους αφανείς αγωνιστές, ιδιώτες κ.λ.π.
Από του Αξιωματικούς αυτούς υπενθυμίζω τον πλέον δραστήριο, τον Κ. Τσιριγώτη, Υπολοχαγό αρχικά του Πεζικού με ψευδώνυμο, για το κοινό, “Κ. Τσαρόπουλος” και με την ιδιότητα “υπάλληλος” ενώ για τις Μυστικές Υπηρεσίες ήταν ο “Άραχθος”.
Κατά την απελευθέρωση της πόλεως, έκπληκτοι οι Γιαννιώτες αναγνώρισαν στο πρόσωπο του Ταγματάρχη Κ. Τσιριγώτη τον “υπάλληλο Κ. Τσαρόπουλο” …….
Στο Αρχείο εγγράφων της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος φυλάσσονται 30 επιστολές του Κωνσταντίνου Τσιριγώτη προς τον αδελφό του Χρήστο. Γράφτηκαν από τον Οκτώβριο 1912 μέχρι τον Ιούλιο 1913 και κατατέθηκαν αμέσως μετά τον θάνατό του, στις 25 Οκτωβρίου 1913, από τον αδελφό του Χρήστο Τσιριγώτη.
Ανοίγω ευλαβικά τον φάκελο και διαβάζω. Μέσα απ’ τα κιτρινισμένα γράμματα και το ξεθωριασμένο μελάνι αρχίζει άξαφνα να αναδύεται η λευτεριά μας με την πραγματική της μορφή και με τ’ αληθινά της χρώματα.
Η λεβεντιά, ο ηρωισμός, τα κρύα και οι κακουχίες, οι οβίδες και ο χαλασμός γίνονται ένα με τους μενεξέδες, την όπερα, τις βαρκαρόλες, τα αστεία και τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα. Το πεδίο θανάτου μετατρέπεται σε πρότυπο ζωής. Είναι το όραμα της λευτεριάς των σκλαβωμένων αδελφών που όλα τα ομορφαίνει!
Χωρίον Λαγάτουρα, 4 Ιανουαρίου 1913
Αδελφέ
….. οι δυστυχείς οι στρατιώται μας εφ’ όλης της νυκτός άυπνοι, ευρίσκονται πέριξ πυρών παρασκευαζομένων αφ΄εσπέρας δια κορμών δένδρων, διότι τα αντίσκηνα δεν παρέχουσιν ασφάλειαν δια το ψύχος. Με όλην την κακομοιριάν μας δεν παρέλειψαν να ψάλουσιν, στρατιώται τινες καλλιτέχναι τα κάλανδρα μεταβάντες σχεδόν εις άπαντας τους Αξιωματικούς του Συντάγματος, και εισπράξαντες ουκ ολίγα….
…. ούτω και ημείς, οι μακράν του κόσμου, εορτάσαμεν την 1ην του έτους και ανταλλάξαμεν και τας επισκέψεις μας, με μόνην την διαφοράν εν υπαίθρω…….
Σας ασπάζομαι
Κωστής
Μπιζάνι τη 14 Φεβρουαρίου 1913
Αδελφέ
……. σας αποστέλλω μενεξέδες από το Μπιζάνι, αφού δεν δύνασθε να το πλησιάσετε, συλλεγέντες υπό τα πυρά του Πυροβολικού…….
…… ημείς εδώ έχομεν τας πικρίας αλλά και τας απολαύσεις, την αεροθεραπείαν και τας διασκεδάσεις δι΄ ασμάτων τετραφωνίας, ανατολίτικα, διοδίας και τέλος ψάλονται όπερες μέρη εξ αυτών και τραγούδια των κωμειδυλίων του θεάτρου, βαρκαρόλες και ! και ! και ! Ώστε να μην νομίζετε ότι ζώμεν δυστηχισμένα, ζώμεν όπως όλοι οι θνητοί και καλήτερα ακόμη …….
….. περαίνων την παρούσαν προσφέρεις τους ασπαζμούς μου εις όλους, τους Διαμαντοπούλους Αφεντάκηδες κ.λ.π. θείας προσκυνώ Παππαδόπουλους επίσης κ.λ.π. και τους λέγεις να έλθωσιν ενταύθα ίνα απολαύσωσιν και να μη κάθωνται εις τας Αθήνας και φθίνωσιν, εδώ είναι η ζωή..
Σε φιλώ ως και την Παναγιωτίτσα
Κωστής
Ιωάννινα 28 Φεβρουαρίου 1913
Αδελφέ
……. η Μεραρχία μας αναχωρεί δ’α Αργυρόκαστρον το Σάββατον και δεν θα κατορθώσω να ιδώ όλους εκείνους μεθ’ ών συνεργάσθην. Πάντως ομολογούν ότι τα υποσχεθέντα παρ’ εμού εξετελέσθησαν, αποδοθείσης της ελευθερίας τους (οι υπογραμμίσεις δικές μου μιας και δεν μπορεί να τυπωθή το δάκρυ συγκίνησης και ευγνωμοσύνης) και ούτω είναι κατενθουσιασμένοι …
Σε ασπάζομαι και Παναγιωτίτσα
Κωστής
Ο Διοικητής του 3ου Τάγματος του 7ου Πεζικού Συντάγματος Ταγματάρχης Κωνσταντίνος Τσιριγώτης έπεσε μαχόμενος για την ελευθερία της Μακεδονίας, στην Τζουμαγιά την 17η Ιουλίου 1913, στις 6 το απόγευμα.
Από τότε στη Τζουμαγιά ανθίζουν, κάθε Γεννάρη, χιλιάδες μενεξέδες και τις παγωμένες νυχτιές ο άνεμος σιγομουρμουρίζει άσματα τετραφωνίας και βαρκαρόλες …….
Ο Αθανάσιος Δάλλας ήταν Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής. Ήταν Μεταλλειολόγος Μηχανικός με τεράστια προσφορά στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, πρωτοστατώντας στην επανίδρυση του θεσμού των Προτύπων Σχολείων όχι μόνον για την Ζωσιμαία Σχολή αλλά για όλη την Ελλάδα.
Οι αποξηραμένοι μενεξέδες στην φωτογραφία είναι από τη μαθητική συλλογή της Μαίρης Τσακελίδου.
Πηγή: zosimaia.gr
