Νάρκες, οχυρωματικά έργα, οβίδες, ερείπια από στρατηγικά αρχηγεία, νοσοκομεία ανταρτών… Ένα αχανές πεδίο μαχών και στην κορυφή το Μνημείο του Εμφυλίου Πολέμου. Στο ίδιο αλπικό τοπίο, πανύψηλα πεύκα και έλατα, καταπράσινες οξιές, αλπικές λίμνες, γόνιμες κοιλάδες, σπάνια αγριολούλουδα, και η Δρακόλιμνη, η ψηλότερη λίμνη της Ελλάδας. Ένας απέραντος ανθόκηπος, η «Κοιλάδα των Πεσόντων», στο βορειότερο τμήμα της οροσειράς της Πίνδου στον Ελλαδικό χώρο.

Κανένα άλλο βουνό της χώρας ,το τέταρτο υψηλότερο, δεν παραμένει ακόμη και σήμερα, τόσο άγνωστο, όσο ο Γράμμος.Φορτισμένος από τις μνήμες του Εμφυλίου Πολέμου παρέμενε τα τελευταία 60χρόνια ξεχασμένος και απερημωμένος. Αυτό δεν επέτρεψε να αναδειχθούν οι φυσικές ιδιαιτερότητές του. Εκτεταμένα φυσικά ώριμα δάση, σημαντικοί τύποι οικοτόπων, δάση εντελώς ανεπηρέαστα, ανεκμετάλλευτα για πολλές δεκαετίες, λόγω του φόβου των ναρκών.Σήμερα, με τις καταγραφές που έχουν πραγματοποιηθεί αναγνωρίστηκε η αξία του και συμπεριλήφθηκε στις σημαντικότερες περιοχές για τα Πουλιά στην Ελλάδα.

Πριν μερικά χρόνια εντάχθηκε στο δίκτυο «Natura 2000» ως μία από τις σημαντικότερες περιοχές για την αρκούδα (15 σε πρόσφατο υπολογισμό) και για το αγριόγιδο (το ευρωπαϊκό είδος αντιλόπης) με τον πληθυσμό των 40-50 ζώων να καλύπτει το 10% του πληθυσμού της χώρας. Αρπακτικά πουλιά, όπως ο χρυσαετός, ο πετρίτης, ο ασπροπάρης συμπληρώνουν την πανίδα. Στα πραγματικά σπάνια αλπικά λιβάδια του Γράμμου, από τα ελάχιστα αγροτικά τοπία που έχουν απομείνει στην Ελλάδα, συναντώνται 416 είδη χλωρίδας.

 

Η πορεία στο βουνό

Βασική αφετηρία για τις διαδρομές στον ορεινό όγκο του Γράμμου είναι το χωριό της Αετομηλίτσας. Για να φτάσει κανείς στο χωριό θα στρίψει από τον επαρχιακό δρόμο Κόνιτσας – Κοζάνης στη σήμανση ανηφορίζοντας σε δρόμο ασφαλτοστρωμένο (17χλμ) με προορισμό ένα από τα ψηλότερα χωριά της Ελλάδας. (Ο άλλος δρόμος για το χωριό ξεκινά από το χωριό Πληκάτι Μαστοροχωρίων και περνά μέσα από την κοιλάδα του Γοργοποτάμου και είναι δύσβατος).Λίγο πριν το χωριό, μια δεξιά στροφή οδηγεί σε στρωτό χαλικόδρομο (δρόμος ανοιχτός μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες) για τις λίμνες Μουτσιάλια σε 6χλμ, για τα Χρυσή 12χλμ, Πευκόφυτο 14χλμ και Γράμμο 36χλμ.Οι κύριοι δασικοί δρόμοι στο βουνό διατηρούνται ανοιχτοί καθώς εξυπηρετούν κτηνοτρόφους και υλοτόμους με τα αγροτικά τους οχήματα.

.Σε όλα τα σημεία των δασικών δρόμων υπάρχουν πινακίδες, που ενημερώνουν για το υψόμετρο και κατευθύνουν στις πολυάριθμες διασταυρώσεις. Ο περιηγητές θα αντικρίσουν τα απομεινάρια του εμφυλίου, όπως το αρχηγείο του ΔΣΕ, το Μνημείο του Εμφυλίου, τις αλπικές λίμνες Αρρένων καθώς και την ψηλότερη Δρακόλιμνη της χώρας, την λίμνη Γκιστόβα, πάνω στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Εφόσον ο επισκέπτης κινηθεί στα γνωστά μονοπάτια, δεν θα έχει κανένα πρόβλημα, καθώς απάτητα μονοπάτια κρύβουν ακόμη νάρκες από την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου.Από το χωριό της Αετομηλίτσας (όπου βρίσκεται και ο χώρος εστίασης) η θέα προς τον ορεινό όγκο του Σμόλικα είναι υπέροχη

. Μια επίσκεψη την αξίζει και η εκκλησία του χωριού, ο Άγιος Νικόλαος. Το καφενείο στην πλατεία είναι ανοιχτό ανάλογα με την εποχή. Οι ιδιοκτήτες των σπιτιών, μισοί Λαρισαίοι και άλλοι μισοί από την Έδεσσα έρχονται στο χωριό το καλοκαίρι και τα Σαββατοκύριακα. Από την άκρη του χωριού ξεκινούν οι πεζοπορικές διαδρομές για το Μνημείο του Εμφυλίου, την κορυφή 2520 και την Δρακόλιμνη του Γράμμου. Η πιο σύντομη διαδρομή για την Δρακόλιμνη (λίμνη Γκιστόβα) γίνεται από το χωριό του Γράμμου, από την μεριά της Καστοριάς, κάνοντας τα τρία τέταρτα της διαδρομής με όχημα.Το βουνό σχηματίζεται από δυο κορυφογραμμές που συναντιούνται κάθετα μεταξύ τους. Η μια οροσειρά με τις κορφές Μαύρη Πέτρα (2461), Γκόλιο (1934), Κάμενικ (2043) είναι πάνω στα σύνορα με την Αλβανία . Η άλλη χωρίζει το νομό Ιωαννίνων από το νομό Καστοριάς, έχει κατεύθυνση ανατολικά, με τις κορφές Περήφανο (2442) – Γκέσο(2166) – Επάνω Αρρένα (2192) – Κάτω Αρρένα (2075).

Στα νότια έχει όριο τον ποταμό Σαραντάπορο που τον χωρίζει από το Σμόλικα(2637). Στα ανατολικά οι διακλαδώσεις του Αλιάκμονα από την βόρεια πλευρά της χωρίζουν την οροσειρά από τον Τρικλάριο. Μέσα σε αυτές της κορυφογραμμές βρίσκονται τρεις κοιλάδες όπου φωλιάζουν μικρά χωριά, η κοιλάδα της Γράμμουστας που ανήκει στον νομό Καστοριάς και οι κοιλάδες τις Αετομηλίτσας και Πληκατίου που ανήκουν στον νομό Ιωαννίνων. Από τον Γράμμο πηγάζουν οι ποταμοί Αλιάκμονας και Σαραντάπορος. Μια πλούσια βλάστηση από άγρια πλατάνια, οξιές, πανύψηλα και μυρωμένα έλατα, πεύκα, κρανιές, αγριοκέρασα, αγριομηλιές και όλα τα είδη των αγκαθιών από αγριολούλουδα ως αγράμπελη, περιμένει τον επισκέπτη που διασχίζοντας τις γόνιμες κοιλάδες, τις λίμνες στις Αρρένες (Μουτσιάλια) στα 1700μ. και την Δρακόλιμνη του Γράμμου (Γκιστόβα) στα 2350μ., καταλήγει στις κορυφές του Γράμμου.

Κοινοποίηση

Κοινοποιείστε στους φίλους σας!